Samarqand davlat chet tillar instituti I. Tuxtasinov, N. Isakulova, B. Kulmatov bolalar pedagogikasi

О‘zbekiston Respublikasida maktabgacha ta’lim tashkilotlari
О‘zbekiston Respublikasining “Maktabgacha ta’lim va tarbiya tо‘g‘risida”gi qonunning 15-moddasida maktabgacha ta’lim va tarbiya tizimi belgilangan. Maktabgacha ta’lim va tarbiya tizimi quyidagilarni о‘z ichiga oladi:
maktabgacha ta’lim tashkilotlari;
ta’lim berishning muqobil shakllari;
maktabgacha ta’lim va tarbiya sohasida faoliyatni amalga oshiruvchi ilmiy-tadqiqot muassasalari va ta’lim tashkilotlari;
maktabgacha ta’lim va tarbiya sohasidagi davlat boshqaruvi organlari, shuningdek ularning tasarrufidagi tashkilotlar [3].
О‘zbekiston Respublikasining “Maktabgacha ta’lim va tarbiya tо‘g‘risida”gi qonunning 16-moddasida maktabgacha ta’lim tashkilotining maqomi berilgan. Maktabgacha ta’lim tashkiloti davlat va nodavlat tashkiloti bо‘lishi mumkin. Nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlari davlat-xususiy sheriklik shartlari asosida ham tashkil etilishi mumkin. Maktabgacha ta’lim tashkilotida siyosiy partiyalar va diniy tashkilotlarning tashkiliy tuzilmalari tashkil etilishiga hamda faoliyat yuritilishiga yо‘l qо‘yilmaydi [3].
О‘zbekiston Respublikasining “Maktabgacha ta’lim va tarbiya tо‘g‘risida”gi qonunning 17-moddasida maktabgacha ta’lim tashkilotlarining turlari berilgan. Maktabgacha ta’lim tashkilotlari quyidagi turlar bо‘yicha tashkil etiladi:
umumiy turdagi maktabgacha ta’lim tashkiloti;
kо‘p tarmoqli ixtisoslashtirilgan maktabgacha ta’lim tashkiloti;
inklyuziv guruhlarga ega maktabgacha ta’lim tashkiloti;
qо‘shma turdagi maktabgacha ta’lim tashkiloti (1.4-jadvalga qarang) [3]:
1.4-jadval.
Maktabgacha ta’lim tashkilotlarining turlari

№	Maktabgacha ta’lim tashkilotlarining turlari	Maktabgacha ta’lim tashkilotlarining turlari faoliyati
1.	umumiy turdagi maktabgacha ta’lim tashkiloti	umumiy rivojlantirish yо‘nalishidagi guruhlarida maktabgacha ta’lim va tarbiyaning davlat ta’lim dasturi amalga oshirilishi ta’minlanadi
2.	kо‘p tarmoqli ixtisoslashtirilgan maktabgacha ta’lim tashkiloti	rivojlanishida jismoniy yoki ruhiy nuqsonlari bо‘lgan bolalar uchun maktabgacha ta’lim va tarbiyaning davlat ta’lim dasturi amalga oshirilishi ta’minlanadi
3.	inklyuziv guruhlarga ega maktabgacha ta’lim tashkiloti	bolalarning alohida ta’lim olish ehtiyojlari va individual imkoniyatlarini hisobga olgan holda, ularni sog‘lom muhitga uyg‘unlashtirish orqali ta’lim va tarbiya olishi uchun teng imkoniyatlar ta’minlanadi
4.	qо‘shma turdagi maktabgacha ta’lim tashkiloti	rivojlanishida jismoniy yoki ruhiy nuqsonlari bо‘lgan bolalarning va rivojlanishida nuqsonlari bо‘lmagan bolalarning bitta tashkilotda alohida guruhlarda, shuningdek inklyuziv guruhlarda birgalikda о‘qishini hamda tarbiyalanishini tashkil etishga qaratilgan maktabgacha ta’lim va tarbiyaning davlat ta’lim dasturi amalga oshirilishi ta’minlanadi

Maktabgacha ta’lim tashkilotlari qonun hujjatlariga muvofiq boshqa turlarda ham tashkil etilishi mumkin.

О‘zbekiston Respublikasining “Maktabgacha ta’lim va tarbiya tо‘g‘risida”gi qonunning 31-moddasida maktabgacha ta’lim tashkilotlarining ish rejimi berilgan. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida о‘quv yili joriy yilning 2 sentabridan keyingi yilning 31 mayigacha bо‘lgan davrni, yozgi sog‘lomlashtirish davri joriy yilning 1 iyunidan 31 avgustigacha bо‘lgan davrni о‘z ichiga oladi. Maktabgacha ta’lim tashkilotlaridagi guruhlar ularda bolalarning bо‘lishi davomiyligiga qarab ajratiladi (1.5-jadvalga qarang):
1.5-jadval.