Самарљанд шаќри атмосфераси, уни ифлослантирувчи манбалар ва олдини олиш чора тадбирлари

Quyoshli kunlar va radiasion me’yor 

Samarqand – quyoshli shahar. Bu yerda bir yilda o’rtacha hisobda 150 dan 

to  155  kungacha  quyoshli  kunlar  kuzatiladi.  Samarqandning  janubiy  kengliklarda 

joylashganligi quyoshning yuqori turishini ta’minlaydi va bir yilda quyoshli kunlar 

2916 soatga teng(2.1). 

---

25 

                                                          

Jadval 2.1 

Yilning oylari bo’yicha quyoshli kunlar soni 

 

Oylar  

I 

II 

III 

IV 

V 

VI  VII  VIII  IX 

X 

XI  XII 

Quyoshli 

kunlar soni 

123  131  158  221  303  367  398  373  307  240  165  124 

 

 

2.1-rasm.Samarqand shahrida quyosh radiaiyasining bir yilligi (Petrov,1982) 

Q-radiasiya yig’indisi,  S-to’g’ri, d -tarqalgan 

 

Bu jadvaldan ko’rinib turibdiki, Samarqand shahrida yilning turli fasllarida 

quyoshli kunlar o’zgarib turar ekan. 

Quyosh radiasiyasi atmosfera jarayonlarining asosiy manabai hisoblanadi va 

u  iqlimning  hosil  bo’lishida  asosiy  omil  hisoblanadi.  Samarqandda  quyosh 

radiasiyasining yillik miqdori juda ko’pdir. Uning to’liq yig’indisi 6030 mDj/m

2

. 

2.1–rasmda Q chizig’i oylik radiasiyani ko’rsatadi, bu yerda S – gorizontal 

yuzaga  tushgan  to’g’ri  radiasiyaning  yig’indisi  va  bulutlar  tarqatgan  hamda 

---

26