Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

Ёш физиологияси ва гигиена фаниниг асосий вазифалари 
 
Ёш физиологиясининг асосий вазифаси:

ўсиш ва ривожланиш қонуниятларини очиб бериш;

бир бутун организм, унинг тизимлари, органлари тўқималари ва 
ҳужайраларини ишлаш хусусиятларини турли ёшга алоқадор даврларда 
аниқлаш; 

организмнинг индивидуал ривожланиш жараёнида функциялар эволю-

---

6 
циясини кузатиб боради;

физиологик жараёнларни ўзаро муносабатлари ва улар ўртасида боғланиш 
сабабларини аниқлайди;

Шу билан бирга юксак даражада тузилган материя, яъни бош мия 
пўстлоғининг органлар ва умуман бутун организм фаолиятида етакчи 
рол ўйнашини тушуниб олишга ёрдам беради. 
Болалар ва ўсмирлар гигиенасининг асосий вазифалари қуйидагилардан 
иборат: 

Болалар ва ўсмирлар соғлиғини сақлаш;

Бу масалани ҳал қилиш биологик ва ижтимоий омиллар, ташқи муҳит 
ҳамда умумий тараққиёт қонунларининг болалар ва ўсмирлар 
организмига таъсирини аниқлаш имконини беради;

Ҳар бир ёшга оид даврга хос касалликларнинг келиб чиқиш сабабларини 
аниқлаш 
эса 
касалликнинг 
олдини 
олиш 
чора-тадбирларини 
белгилайди ва ҳаётга тадбиқ этиш имкониятини яратади;

Ўсиб келаётган авлоднинг соғлиқ даражаси жорий этилган соғлом-
лаштириш гигиена тадбирларининг натижаси ўлароқ, келгусида яна қан-
дай қўшимча гигиеник тадбирлар кўриш кераклигини ҳам белгилаб 
беради; 

Болалар ва ўсмирлар фаолияти гигиенаси. Олиб бориладиган ишларнинг 
бу соҳасида ўсиб келаётган авлоднинг турли ишлар билан шуғул-
ланишида (болалар муассасаларида ўқиш, жисмоний иш бажариш, 
жисмоний тарбия) гигиеник тадбирларни қўллаш ва натижаларини 
аниқлаш кўзда тутилади. Бунда болаларнинг соғлигини сақлаган ҳолда 
иш фаолиятини ошириш ҳамда чарчашнинг олдини олиш тадбирларини 
кўриш асосий масала ҳисобланади. Бу эса ўз навбатида ясли, боғча ва 
мактаб ёшидаги болаларга мувофиқ келадиган кун тартибининг тўғри 
тузилишига хизмат қилади;

Ташқи муҳит гигиенаси. Мўлжалланган ишнинг бу қисмида болалар 
ва ўсмирлар муассасаларини лойиҳалаш ва қуришда бир қатор гигиеник 
тадбирларни жорий этиш, жумладан уларни аҳоли яшайдиган жойларга 
қуриш, хоналарни этарли даражада ёритиш, тоза ҳаво ва иссиқлик, 
ичимлик сув билан, болалар учун мўлжалланган жиҳозлар билан 
таъминлашкўзда тутилади; 

Болалар ва ўсмирлар овқатланиш гигиенаси. Бунда овқат маҳсулот-
ларининг аҳамияти, овқатланиш тартиби ўрганилади ва ўсиш даврида 
энергия сарфи меъёри ишлаб чиқилади; 

Болалар ва ўсмирларга тиббий хизмат кўрсатиш. Ишнинг бу қисмида 
тиббий хизмат кўрсатишни илмий нуқтаи назардан ишлаб чиқиш ҳамда 
эпедемия қарши тадбирлар кўриш; 

Психогигиена. Бунда болалар ва ўсмирлар руҳий саломатлигини сақлаш, 
асаб касалликларини олдини олиш чора-тадбирларини ишлаб чиқиш.