Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

Yerni obodonlashtirish bo‘yicha kapital sarflar 
tarkibiga erning unumdorligini oshirish, 
avtomobil va boshqa transport turlariga to‘xtash joylarini barpo etish shunga o‘xshash boshqa harajatlar 
kiradi. 
Imoratlar hamda binolarga 
ishlab chiqarish korpuslari, sexlar, boshqarma binolari,
omborxonalar, turar-joy binolari va boshqa ishlab ma’muriy-xo‘jalik va ijtimoiy-maishiy 
maksadlardagi obyektlar, shuningdek to‘g‘ri foydalanish uchun zarur bo‘lgan jami kommunikatsiya 
vositalari (isitish, shamollatish, suv-gaz ta’minoti tizimi, ichki telefon va signalizatsiya vositalari. 
xujaligi) kiradi. 
Inshootlarga 
mehnat jarayoni va uning natijalarini o‘zgartirmagan holda chiqarish
jarayonlarining texnikaviy yoki umumiy vazifalarini bajarishga qiladigan obyektlar (neft va
gaz kuduklari, shaxta yullari, avtomobil ko‘priklar, suv omborlari va bonqalar) kiradi. 
O‘zatuvchi
moslamalarga 
mashina-dvigateldan ish mashinalariga elektr, issiqlik mexaniq 
energiyani o‘zatishga, shuningdek suyuq va gazsimon moddalarni bir obyektdan obyektga etkazib 
berishga xizmat qiladigan qurilmalar (elektr o‘zatish yullari. yo‘llari, issikdik va gaz tarmog‘i hamda 
boshqalar) kiradi. 
Mashina va jihozlar
asosiy vositalarning eng asosiy turi hisoblanadi navbatida quyidagi 
guruhlardan tarkib topadi: 

---

138 
♦ kuch mashina va jihozlari elektr va issikdik energiyasini ishlab chiqaradiga:-uni mexaniq harakat 
energiyasiga aylantirib beradigan generator-mashinalar, mashinalar (kozonxonalar, bug dvigatellari,
turbinalar, kuch transformatorlari va b.)dir; 
♦ ish mashinalari va jihozlari mehnat predmetlariga mexaniq termik kimyoviy 
yki boshqa yusinda texnologik ishlov berishga, ularni ishlab chiqarish jarayonida, qazib olish, eritish, 
tayyorlashga xizmat qiladigan qurilmalar (stanoklar, apparatlar, agregatlar)dir; 
' 
♦o‘lchov va rostlash asboblari hamda qurilmalari va laboratoriya jihozlari 
foydalaniladigan texnika ishidagi turli parametr (ko‘rsatkich)larni o‘lchash, ishlab 
chiqarish jarayonlarini bshqarish, xom-ashyo, materiallar va tayyor mahsulotlar sifatini 
tekshirish, namlik darajasi, shovkin ta’siri va boshqalarni o‘lchashda ishlatiladi. Ularga 
manometrlar, tarozilar, mikroskoplar, dispetcherlik nazorati va boshqalar kiradi;
♦Hisoblashish texnikasi ma’lumotlarni elektron hisoblashish mashinalarida kayta ishlaydigan
vositalardir. Ularga kompyuterlar, printerlar va boshqa kompyuter vositalari kiradi; 
♦boshqa mashina va jixrzlarga yukorida sanab utilmagan mashina va jixrzlar (ut 
uchirish va boshqa maxsus mashinalar) kiradi.