Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

45 
 
4- MA’RUZA: BIZNESS JARAYONLARI VA ULARNI HISOBGA OLISH 
Reja: 
1.
 
Xo‘jalik jarayonlari. 
2.
 
Xo‘jalik faoliyati asosiy ko‘rsatkichlari. 
3.
 
Ta'minot jarayonining hisobi. 
4.
 
Ishlab chiqarish jarayonining hisobi. 
5.
 
Sotish jarayonining hisobi. 
 
Tayanch so‘z va iboralar:
baholash, baho, boshlang‘ich (haqiqiy) qiymat, joriy qiymat, qoldiq qiymat, 
kalkulyatsiya, realizatsiya qilish, kalkulyatsiya ob’yekti, real (haqiqiy) qiymat, tiklanish qiymati, tugatish 
qiymati, ishlab chiqarish, ishlab chiqarish vositalari, konsalting, taklif, talab va taklif qonuni, ta’minot 
haqiqiy hajmini aniqlash, haqiqiy tannarxini hisoblash.
 
 
Boshqa terminologiya talabalar ro’baro kelishi mumkin bo’lgan buxgalteriya hisobi ma’lumotlarini 
foydalanuvchilari bilan bog’liq. Bu foydalanuvchilar ikki guruhga bo’linadi: ichki va tashqi 
foydalanuvchilar. Foydalanuvchilar individual, korxona yoki hukumat bo’lishi mimkin. 1.2 tasvir 
Buxgalteriya ma’lumotlarini foydalanuvchilarni kim ichki va tashqi foydalanuvchi ekanligini tushuntiradi.
1.2 chizma. Buxgalteriya ma’lumotlarining ichki va tashqi foydalanuvchilari 
Tashqi foydalanuvchilar individuallar yoki guruhlar biznes yoki korxonadan tashqarilar, kimki qobiliyati 
sifatini aniqlash, moliyaviy holati va korxonaning hatti harakati. Ular o’z ichiga investorlar (potensial va 
qiziquvchilar), kreditorlar, banklar, davlat agentliklari (masalan: Soliqlarni yig’uvchi organ), birlashmalar 
va davlat a’zolarini oladi. Tashqi foydalanuvchilar yana tasischilar, kimki buxgalteriya ma’lumotlariga 
qiziqishi bo’lgan kishilar. Ichki foydalanuvchilar o’z ichiga direktorlar, boshqaruvchilar va kompaniya 
yoki korxonaning ishchilarini o’z ichiga oladi, kimki berilgan ma’lumotlarni tahlil qilib boradi ularning 
talablarini bajarish uchun.