Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

Balans passivi bo‘yicha jami
19050 
4 950 
 
a) majburiyatlarini «Feruz» kompaniyasi to‘lash sharti bilan: 

---

316 
Balans moddalari 
«Feruz» 
kompaniya
si (ming 
so‘m) 
«Davr» 
kompaniy
asi (ming 
so‘m) 
 
«Feruz» 
kompaniya-sining 
birlashuv balansi 
(ming so‘m) 
Aktiv 
Uzoq muddatli aktivlar 
9 000 
2 900 
+2 900 
11 900 
Pul mablag‘lari 
8 500 (-5 
500) 
200 
+200 
3 200 
TMZ 
1 000 
1050 
+1050 
2050 
Boshqa joriy aktivlar 
550 
800 
+800 
1 250 
Gudvil 
5500-
(2600+1200
) 
1 700 
Balans aktivi bo‘yicha 
jami 
19050 
4 950 
 
20 200 
Passiv 
Ustav kapitali 
11 600 
2 600 
-2 600 
11 600 
Taqsimlanmagan foyda 
1 800 
1200 
-1200 
1 800 
Joriy majburiyatlar 
2 500 
850 
+850 
3 350 
Uzoq muddatli 
majburiyatlar 
3150 
300 
+300 
3450 
Balans passivi bo‘yicha 
jami
19050 
4 950 
 
20 200 
 
b) majburiyatlarni «Davr» kompaniyasi tomonidan to‘langanda:
Balans moddalari 
«Feruz» 
kompaniyas
i (ming 
so‘m) 
«Davr» 
kompaniy
asi (ming 
so‘m) 
 
«Feruz» 
kompaniyasining 
birlashuv balansi 
(ming so‘m) 
Aktiv 
Uzoq muddatli aktivlar 
9 000 
2 900 
+2 900 
11 900 
Pul mablag‘lari 
8 500 (-5 
500) 
200 
+200 
3 200 
TMZ 
1 000 
1050 
+1050 
2050 
Boshqa joriy aktivlar 
550 
800 
+800 
1 350 
Gudvil 
5500-4950 
550 
Balans aktivi bo‘yicha jami 
19050 
4 950 
 
19050 

---

317 
Passiv 
Ustav kapitali 
11 600 
2 600 
-2 600 
11 600 
Taqsimlanmagan foyda 
1 800 
1 200 
-1 200 
1 800 
Joriy majburiyatlar 
2 500 
850 
-850 
2 500 
Uzoq muddatli 
majburiyatlar 
3150 
300 
-300 
3150 
Balans passivi bo‘yicha 
jami
19050 
4 950 
 
19050 
Misol 1. 
Kompaniya o’zining mustaqil balansga ajratilgan bo’linmasiga patentini sotdi: 
- boshlang’ich bahosi 
- 500000 
- eskirish summasi
- 180000 
- qoldiq qiymati
- 320000 
- QQS 
- ---- 
- Kelishilgan baho
- 440000 s. 
Talab qilinadi: 
QQS summasi aniqlansin. 
Ushbu muomalalar tegishli schyotlarda qayd qilinsin. 
Muomala bo’yicha moliyaviy natija aniqlansin. 
 
 
Misol 2. 
Kompaniya o’ziga tegishli kompyuter dasturini boshqa firmaga sotdi: 
- boshlang’ich qiymati
- 350000 
- qoplanmagan QQS 
- 40000 
- eskirish summasi
- 60000 
- QQS 
- ---- 
- Shartnoma bahosi 
- 360000 s. 
Talab qilinadi: 
1. QQS summasi aniqlansin. 
2. Ushbu muomalalar tegishli schyotlarda qayd qilinsin. 
3. Muomala bo’yicha moliyaviy natija aniqlansin. 
 
Misol 3. 
“Maxmud” kompanisi yangi turdagi televizorlarni tayyorladi. Bu kompaniya 
televizorlarni ishlab chiqarish va sotish bilan shug’ullanadi. Kompaniya buxgalterlarining 
hisobiga qaraganda ushbu mahsulotga sarflangan mehnat haqi xom-ashyo va materiallar, 
sinab ko’rish va boshqa xarajatlar 1200000 so’mni tashkil qilgan. Ushbu sarflarni
buxgalteriya hisobi schyotlarida qanday qayd qilish lozim? 

---

318 
Keyslar to’plami 
1-guruh uchun: 
Tuzilgan kontraktga muvofiq asosiy vosita sotib olindi. 
- Kontrakt bahosi – 5 000 000 so’m 
- Olib kelish sarfi - 140 000 so’m 
- O’rnatish sarfi – 80 000 so’m 
- Sinab ko’rish sarfi – 40 000 so’m 
Talab qilinadi: 
1.
Asosiy vosita balans qiymati aniqlansin. 
2.
Qabul qilish dalolatnomasi tuzilsin. 
3.
Harajatlar tegishli schyotlarda qayd qilinsin. 
4.
Obekt asosiy vositalarga qabul qilinsin. 
 
2-guruh uchun: 
Foydalanilayotgan asosiy vosita boshqa subektdan sotib olindi: 
- Balans qiymati – 6 000 000 so’m 
- Eskirish summasi – 2 400 000 so’m 
- Shartnoma bahosi – 4 100 000 so’m 
Talab qilinadi: 
1.
Ushbu summalarni tegishli schyotlarda qayd qiling. 
2.
Subekt bilan hisoblashishni amalga oshiring. 
3.
Muomalaning moliyaviy natijasini aniqlang. 
4.
Obektni asosiy vositaga qabul qiling. 
 
3-guruh uchun: 
Yuk avtotransporti uchun quyidagi sarflar amalga oshirildi. Balans qiymati – 8 500 000 
so’m.: 
- Gaz yoqilg’i apparati o’rnatildi. 
- Maxsus mashinadan yuk mashinasiga aylantirildi. 
- Dvigateli kapital ta’mirlandi. 
- Uzatish korobkasi ta’mirlandi. 
Talab qilinadi: 
1.
Harajatlarni tegishli schyotlarda qayd qiling. 
2.
Kapitallashtiriladigan va kapitallashtirilmaydigan harajatlarga ajrating. 
3.
Ushbu harajatlarni tegishli schyotlarga o’tkazing. 
4.
Avtomashinani ta’mirlagandan keyin dalolatnoma bilan qabul qilib oling.