Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

 
9. Byudjetga to’lovlar bo’yicha qarzlarni hisobga olish 
6410 
"Byudjetga to’lovlar bo’yicha (turlari bo’yicha) qarzlar" schyoti sub’ektning soliqqa oid 
majburiyatlarini aks ettirish uchun mo’ljallangan. Bu joriy (qisqa muddatli) qarzlar uzoq muddatli 
qarzlarga doi r anna shunday s chyot m avjud em as, chunki amalda hisoblar yozilgan soliqqa 
oid barcha majburiyatlar qonun hujjatlarida belgilangan muddatlarda joriy davrda so’ndiriladi.
6410-«Byudjetga to’lovlar bo’yicha (turlari bo’yicha) qarzlar» schyotida har bir soliq bo’yicha 
tahliliy hisob olib borish lozim. Shu munosabat bilan mazkur sub’ekt qonun hujjatlariga muvofiq 
to’laydigan 
har 
bir 
soliq 
turiga 
alohida 
schyot 
ochish 
tavsiya 
etiladi, 
masalan: 
6411
"QQS bo’yicha qarzlar"; 
6412
"Daromad (foyda) solig’i bo’yicha qarzlar"; 
6413
"Mol-mulk solig’i bo’yicha qarzlar"; 
6414
"Daromad solig’i bo’yicha qarzlar" va hokazo. 
Xuddi shunday tartibda byudjetga bo’nak to’lovlarini hisobga olish bo’yicha schyotlar yuritish 
tavsiya etiladi: 
4411 
"QQS bo’yicha bo’nak to’lovlari»; 
4412 
«Daromad (foyda) solig’i bo’yicha bo’nak to’lovlari» va
boshqalari. 
Agar biror-bir soliq bo’yicha byudjetga ortiqcha to’lovlar mavjud bo’lsa, bu ham bo’nak 
to’lovi sifatida balans aktivida aks ettiriladi. 
Ma’lumki, sotish chog’ida QQSni hisoblab yozish yangi schyotlar rejasida sotish schyotlarini 
chetlagan holda aks ettiriladi. 
Misol.
QQS hisobga olingan holda 640 ming so’mlik tovar sotib olindi, keyin esa u QQSni hisobga olgan 
holda 860 ming so’mga sotildi. 
Tovar xaridini aks ettirish: 
Dt 2910 "Omborlardagi tovarlar" 
520 m.s. 
Dt 4411 "QQS bo’yicha bo’nak to’lovlari" 
120 m.s. 
Kt 6010 "Mol etkazib beruvchilar va pudratchilarga to’lanadigan schyotlar" 640 m.s. 

---

228 
Tovar sotilishini aks ettirish: 
Dt 4010 "Xaridorlar va buyurtmachilardan olinadigan schyotlar" 
860 
Kt 9020 "Tovarlarni sotishdan daromadlar"720 
Kt 6411 "QQS bo’yicha qarzlar"140 
Bo’nak to’lovlarining aktiv schyoti bo’yicha aylanmalarni hamda 
passiv schyotida - hisoblab yozilgan soliqlarni to’lashga oid 
majburiyatlarni taqqoslash orqali har bir soliq turi bo’yicha 
sub’ektning byudjet bilan o’zaro aloqalari aks ettiriladi. 
Mazkur holatda hisoblab yozilgan majburiyatlar - 140 ming so’m
bo’nak to’lovlari - 120 ming so’mdan ko’p, ular o’rtasidagi fark - 20 
ming so’mni byudjetga to’lash lozim: 
Dt 6411 "QQS bo’yicha qarzlar"140 
Kt 4411 "QQS bo’yicha bo’nak to’lovlari"120 
Kt 5110 "Hisob-kitob schyoti"20 
Soliqlar bo’yicha byudjetga ortiqcha summalar to’langan takdirda, 
ular 4400-schyotda balans aktivida (xuddi har qanday oldindan 
to’langan xarajatlar singari) aks ettiriladi.