Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

Buxgalteriya balansi 
– muayyan sanaga pulda ifodalangan va xo‘jalik mablag‘larining 
turlari, tashkil topish manbalari bo‘yicha iqtisodiy guruhlashtirish hamda umumlashtirish usulidir. 
Balans yordamida korxona va tashkilotlarning o‘ziga taalluqli mablag‘lari, qarzga olingan 
mablag‘lari, vaqtinchalik foydalanishga olingan mablag‘lari to‘g‘risida aniq ma'lumotga ega bo‘lish 
mumkin, ikkinchidan mablag‘lar holatini nazorat qilish imkoniyatini bersa, uchinchidan mablag‘ 
turlarini o‘rganish uchun asos hisoblanadi. 
Korxona va tashkilot mablag‘larining joylanishi va tashkil topish manbalarini o‘rganishda 
balans alohida axamiyatlidir. Buxgalteriya balansi yordamida korxona va tashkilotlarning xo‘jalik 
faoliyatini, iqtisodiy holatini baholash imkoniyati yaratiladi. 
Buxgalteriya balansini tuzish, unda iqtisodiy ma'lumotlarni umumlashtirish tartibi 
O‘zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligi tomonidan belgilanadi va tartibga solinadi. Buxgalteriya 
balansida korxona va tashkilotlarning mablag‘lari joylanishi va tashkil topish manbalari bo‘yicha 
tartibga solinadi. 
Demak, buxgalteriya balansi yordamida korxona va tashkilotlar tasarrufida bo‘lgan 
mablag‘lar harakati ikki jihat bilan, ya'ni mablag‘larni joylanishi va ularni tashkil topish manbalari 
bilan taqqoslangan holda o‘rganiladi. Buxgalteriya balansi ikki tomondan, uning chap tomoni aktiv, 
o‘ng tomoni esa passiv deb aytiladi. Buxgalteriya balansini qisqacha tuzilishini quyidagi sxemada 
ko‘rish mumkin.
 
BUXGALTERIYA BALANSI 
Ko‘rsatkichlar Satr Hisobot Hisobot 
Ko‘rsatkichlar Satr Hisobot Hisobot 

---

19 
nomi 
kodi davri 
boshiga 
davri 
oxiriga 
nomi 
kodi davri 
boshiga 
davri