Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

Товар 
ва 
моддий 
ишлаб 
чиқариш 
захиралари 
ликвидлилигини ифодаловчи коэффициент (Ктм
3
)
корхонанинг 
товар моддий захиралари тез ликвид бўладиган айланма 
маблағларга нисбатан қандай аҳволда эканлигидан далолат беради. 
Ушбу кўрсаткични аниқлаш учун товар ва бошқа моддий захиралар 
(Ам
2
, Ам
3
, Ам
4
) бўлинади, яъни 
Ам
1
 
Ктм
3
 = -------------------------------; (5) 
Ам
2
 + Ам
3
 + Ам
4 
Агар ушбу кўрсаткичларнинг (коэффициентнинг) миқдори 
0,75 га тенг бўлса, у корхонанинг товар ва бошқа моддий 
захиралари айланма маблағларнинг тез ликвид бўладиган қисмига 
нисбатан 75 % ни ташкил қилишини кўрсатади. Агар Ктм
3
= 1 
бўлса айланма маблағларнинг тенг ярми товар ва бошқа моддий 
захиралардан иборат эканлигини ифодалайди. Агар Ктм
3
< 1 бўлса 
корхонанинг тез ликвид бўладиган айланма маблағлари товар ва 
бошқа моддий захираларга нисбатан кўплигидан далолат беради. 
Агар Ктм
3
> 1 бўлса айланма маблағларнинг асосий қисми товар ва 
бошқа моддий захиралардан иборат эканлигини кўрсатади. Бозор 
муносабатлари шароитида бу кўрсаткич катта эътиборни талаб 
қилади, чунки товар ва бошқа моддий бойликлар бозоргир 
бўлмаслиги, узоқ вақтдан буён сотилмасдан ётганлиги, туриб 
қолган товарларга айланганлиги бўлиши мумкин. Шу туфайли 
ушбу коэффициентлар корхонанинг ликвидлиги тўғрисида маълум 
хулоса чиқариш учун асос бўлади. 

---

176 
Юқорида келтирилган кўрсаткичлар корхона ликвидлилиги 
нима деган саволга жавоб бериш учун асос бўлади.