Самарқанд қишлоқ ХЎжалик институти ветеринария факултети


ФИЗИОЛОГИЯ ФАНИ, ВАЗИФАСИ, МАҚСАДИ ВА



Download 3,13 Mb.
Pdf ko'rish
bet124/268
Sana05.01.2023
Hajmi3,13 Mb.
#897834
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   268
Bog'liq
hajvonlar fiziologiyasi

ФИЗИОЛОГИЯ ФАНИ, ВАЗИФАСИ, МАҚСАДИ ВА 
РИВОЖЛАНИШ ТАРИХИ. 
Режа


237 
1. Ҳайвонлар физиологияси фани, вазифаси, мақсади ва бошқа фанлар 
била алоқаси. 
2. Физиология фанинг ривожлани тарихи. 
3. Организм ва муҳит . 
4. организмдаги ҳаѐтий жараѐнларнинг нейрогуморал бошқарилиши. 
 
1. Физиология иккита сўздан иборат бўлиб, физис лотинча табиат, 
логос фан демакдир. Физиология фани тирик организмда кечадиган ҳаѐтий 
жараѐнларни ўргатадиган фандир. Физиология фани биологик фанларининг 
бир қисми бўлиб организмнинг ва унинг орган, тўқима ва ҳўжайраларида 
содир бўлаѐтган ҳаѐтий жараѐнларни, уларнинг асосида ѐтадиган 
қонуниятларни ўрганади, бу қонуниятлар орасидаги боғланишларни 
текширади.
Физиология органлар, системалар фаолиятини ўзаро боғиқ деб, 
организмнинг фаолиятини яхлит, ташқи мухит билан боғиқ холатда кечади 
деб тушунтиради.
Физиология кейинчалик ветеринария фанларини ўрганишда назарий асос 
бўлиб хизмат қилади. 
Физиология фани зоологик силсиланинг турли босқичларида 
турадиган ҳайвонлар организмида кечадиган ҳаѐтий жараѐнларнинг 
мазмунини, бошқарилиш механизмларини тушунтиришга ва ҳайвонот 
оламининг турли вакилларига хос хусусиятларни очишга ѐрдам беради. 
Физиология фанини умумий, солиштирма, ѐш ва хусусий 
физиологияга бўлиб ўрганилади. 
а). Физиология фанининг умумий қисмида организмдаги барча ҳужайралар, 
тўқималар ва органлар учун хос бўлган умумий ҳаѐтий ходисалардан 
моддалар алмашинуви, таъсирланиш, кўпайиш, ўсиш ва ривожланишни 
ўрганса; 
б).Солиштирма физиология турли даражада индвидуал ривожланишга эга 
бўлган бир турдаги ва ҳар хил ҳайвонлар организмидаги функциялардаги 
специфик ўзгаришларни ўрганади. Бу йўналиш эвалюцион физиология деб 
ном олиб, унга экологик физиология ҳам киради. Эволюцион физиология 
ўзининг 
тарихий 
тарақиѐти 
даврида 
ҳайвонлар 
организмининг 
функцияларини турли шароитларда
в).Ёш физиологияда онтогенитик ривожланишнинг турли босқичларидаги 
физиологик жараѐнларни ўрганади. У организм турли функцияларини пайдо 
бўлиши ва ривожланишини ҳамда улар ўртасидаги боғланишларни 
ўрганади. Организм ўзининг ривожланишининг барча даврлари ташқи 
муҳит билан алоқадорликда бўлади. Шунинг учун ҳам организм ҳужайра ва 
органлари онтогенез давридаѐқ ўзгарувчан ташқи муҳит шароитларига 
мослашиб боради.
г) Физиологиянинг хусусий қисмида организмдаги алоҳида олинган орган 
ва системаларда кечадиган ҳаѐтий жараѐнларни фақат ўша орган ва 
системаларга хос томонларини яъни қон айланиш, овқат ҳазм қилиш, нафас 


238 
олиш, қон, айирув, ва бошқа органлар фаолиятини ўргатади. Демак 
организмда қанча система бўлса физиологиянинг хусусий қисми ҳам 
шунчадир. Физиологиянинг соҳалари жуда кўп бўлиб одамлар, ҳайвонлар, 
ўсимликлар, микроорганизмлар ва бошқа турдаги физиологиялар фарқ 
қилинади.
Функциялар, организмнинг яшаш шароити-экология, тарихий 
тараққиѐти-эволюсияси, ѐшига ва бошқаларга қараб ўзгаради. Демак, 
физиология организм функцияларининг ўзгаришига қараб тур ва 
индивидлар функцияларининг филогенез ва онтогенез ривожланишини, 
уларни ўзаро фарқ қилишини солиштирма физиология, зоологик 
силсиланинг турли босқичларида турадиган ҳайвонлар организмининг 
функцияларини эволюцион тараққиѐтини эволюцион физиология турли 
экологик шароитларда яшайдиган ҳайвонлар функцияларининг иқлим 
шароитига қараб ўзгаришини ривожланишини экологик физиолоия 
ўргатади.

Download 3,13 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   268




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish