Сайланма. Шукур Холмирзаев. 1-жилд шукур холмирзаев



Download 5,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet107/124
Sana14.06.2022
Hajmi5,82 Mb.
#668123
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   124
Bog'liq
True

у т - у л а н
орасига ин куйса — дахшат! Чунки аксар йирткичлар узларига емишни уша ут- 
уланлар орасидан излашади. Холис, текис ердан-чи? Йук- Лекин бирда-ярим йулакай турна уяси 
устидан утиб колиши мумкин. Шунда улар Она-турналар куйган тухумларни курадими? Куради. Лекин 
нега чакиб еб кетишмайди? Чунки тухумларнинг ранги от тезагидан фарк килмайди. От тезагида нима 
бор уларга! Уя атрофидаги тошчалар нега керак? Чул шамоллари тухумларни думалатиб кетмаслиги 
учун керак.
Яшаш шароитининг узи жонли-жониворларни хам кандай яшамокни урганиб яратган.
Куз шамоллари...
Турналар безовта булиб йигила бошлади. Олис-олислардаги турналар оилалари хам сайхонлик 
устида парвоз кила-кила паст да куринган бу тупларга келиб кушилар эди. Сунг канотларини тап-тап 
уриб югуришган, бир-бирини кувлашган, оёкларини кутариб, канотларини силкитишган.
Ёш турначалар хам уларга таклид килишади. Лекин улар купрок учишади, илло уларни купрок 
учишга ота-оналари мажбур этишади: ерда узок колишса, аямай чукишади. Гохо бу сахро турналарнинг 
«как-как» овозларидан ларзага келади. Овозлар узок-узокларга кетади ва кунора йироклардан янги-янги 
турналар оиласи келиб кушилади.
Гохо бу олатасир туп уфклар ортига — олис Жанубга, уларгина сезиши мумкин булган илик тафт 
келаётган ёкдарга караб туришади. Шунда шимолдан эсадиган шамол уларнинг ёллари, соколлари ва 
канотларини хурпайтиради.


САЙЛАНМА. Шукур Холмирзаев. 1-жилд
Бир сафар турналар галаси такир майдонда узок йургалаб какиллашди. Сунгра шундай тапир-тупур 
канот кокиб хавога кутарилишдики, такир ер чангиб, ёвшану шувоклар боши шамол эсгандек эгилди. 
Тала-тупда ерга талай патлар учиб тушди. Сунг кушлар хдвода «гиламча» булиб айлана-айлана 
кутарила бош-лади. Осмони фалакка чикканда хам айланишар, бу азиз сахро устида парвона булгандек 
айланишар, энди уларнинг овозлари тамом узгача: кандайдир мунгли ва порлок, энди овозлар бир- 
бирига жур булиб чикар эди: кур-эй, кур-эй.
Овозлар элас-элас эшитила, турналар нукталар мисол курина бошлади. Кейин бирпас пароканда 
булишди-да, узун саф тортишди ва аста Жанубга кайрилишди.
Чузилган ипга тизилгандек булиб, сахро осмонидан узокдашиб кетишди.
Турналар!...
Уларнинг яралишлари, яшаш тарзларидан келиб чиккан алохида учишлар бор: ерга куниш ёки ердан 
кутарилиш пайтида «гиламча» булишади, олисларга парвозда «аргамчи»га айланишади.
Зеро олис парвоз пайтларида ипга тизилгандек учишмаса, минг-минг чакирим йирокдаги 
манзилларига эмас, унинг юздан бирига хам етишлари гумон, улар йулларда колиб ёхуд номакбул 
жойларга куниб, халок булишар эди. Х,олбуки ундай булмайди хеч: табиатнинг узи уларни шундай узок 
масофаларга учишга кодир килиб, канотларини катта ва камровли, аъзоларини гоят кичкина ва енгил 
килиб яратгани устига учиш тарзларини хам шунга хос холда ижод этган.
Турналарда хам, албатта, йулбошчи булади. Бирок у хам олис сафарда хаммавакт сафнинг олдида 
бора олмайди. Чунки рупарадан эсувчи шамол, довуллар, хатто хавонинг муаллак холати каршилиги 
хам унинг кучини кесиб куяди. Шунинг учун йулбошчи турна хам йулакай «дам олади», яъни ортидаги 
турнага урнини бушатиб, энг оркага утиб туради. Бу тур учишда хикмат бор: рупарадан эсган шамолу 
хаво окими сафда энг куп олдинги турнага таъсир этади. Оркадагилар... бу каршиликни жуда оз сезиб
гуё хаво каршилиги «йук» булган бир буш кувурда кетаётгандек булишади. Турналарнинг олисларга 
уча олишлари сири шунда.
Сунгра уларнинг узун, ингичка тумшуклари хам хаво окимини кесиш ва унинг таъсирини 
камайтиришга кул келади. Ингичка оёкдари думлари томонга чузилиб, гуё бир жуфт дум патига 
айланиб колади.
Пастга тушаётганда бу хил учмокка хожат колмайди.
У анча очкуз, аммо бари бир заиф булиб усди. Ака-опалари парвоз машкини олаётганда, у хам 
албатта сафга кушилар, лекин, бирламчи, тез чарчар, сунгра ерга куниш хам унинг учун хийла азоб эди: 
кийшайиб колган оёк ерга тугри тушмай, Чулок гохо йикилиб кетар, парвоз олдидан хам тез югуриб 
олишда шу оёк халал берардики, шунинг учун у купинча ерда булишни афзал курарди. Шунинг учун 
узга турналардан заифу уларга Караганда хийла этли булиб усди. Бирок «кабиласи» удуми, яшаш 
шароити талаби билан улар хулкида пайдо буладиган узгаришларни бехато узлаштирди. Унда барча 
турналар дек булгувчи тугма хислар камол топди: у хам тулки учрайдими, шакол учрайдими, дахшатли 
«как-как» товуш билан ура кочирадиган булди; олис кулларга бориб сув ичиб келиш ва фойдали 
утларни ота-онаси ёрдамида топишни урганди, баъзан узи хам ички — табиий хисси билан топиб еди.
Баъзан сафдан ортда колган пайтларида — коронги тушган, юлдузли кечаларда хам уз 
кароргохларини адашмай топиб келарди. Бу хусусда у уткир эди, энг якин йулларни кашф этар эди.
Мана, у хам Жануб сари, худди оханрабодек узига тортаётган сирли манзил сари «кабиласи» сафида 
учиб бормокда. Олдиндаги турналарнинг ён-веридан эсаётган шамол унга хам оз-моз таъсир этади, 
канотларини ялаб утади. Пастлик!.. У хеч качон бунчалар» баландда парвоз этмаган эди. Лекин бу 
учишнинг гашти булак экан... Бунинг устига, олисда сирли макон бор. Ушанга етишлари керак.
У маконнинг жуда хам азизлигини хозкрок сезмокда!
Шу алфозда борар экан, унгу сулидан оппок булутларнинг сузиб утаётганини курди. Булутлар унга 
таниш эди. Бахор чогларидан таниш... Бирок ушанда улар юксакликдан патларни юмшатиб хул 
киладиган ёмгир ёгдириб 

Download 5,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   124




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish