Сайланма. Шукур Холмирзаев. 1-жилд шукур холмирзаев


САЙЛАНМА. Шукур Холмирзаев. 1-жилд ОЛИС ЮЛДУЗЛАР ОСТИДА



Download 5,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet9/124
Sana14.06.2022
Hajmi5,82 Mb.
#668123
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   124
Bog'liq
True

1965


САЙЛАНМА. Шукур Холмирзаев. 1-жилд
ОЛИС ЮЛДУЗЛАР ОСТИДА
(Воцеий %икоя)
Август ойининг охири. Ёзувчи Сафо Саид билан Бойсун тогларига сафар килиб, Дугоба 
кишлогининг оркасидаги янтокзорда адашиб колдик. Адашишга мен сабабчи булдим. Уч-турт йилдан 
бери у ерларда булмаган эдим. Йул узгариб кетган экан. Изимизга кайтдик.
Оёгимиз остида ёнгок барглари гижирлайди. Этакда сой шовуллайди. Бойкушнинг мунгли сайраши 
бизни изма-из таъкиб килади. Тун баттар корайгандай. 
Хаво 
бугувчан.
— Нак Жюль Верн кахрамонларининг узимиз-а? — дейди Сафо ака пичинг билан.
— Ха, — дейман ва атрофни хдм, уз ахволимизни хдм бир дам унутаман. Уйга боргач, бу 
саргузаштларни ёзсам, кизик чикадигандай туюлади. Аммо, китобхон учун бу мутлако кулгили нарса 
булиши эсимга тушади ва хафсалам пир булади, гашланаман. Сунг бу ёнгокзордан тезрок чикиш
Дугобадаги бирон хонадонга кириб тинчиш ва бир пиёла кук чой устида хозирги саргузаштларимизнинг 
кизик хам кулгили эка-ни, саёхатларнинг шунакаси хам булиши кераклиги хусусида сузлаб, Сафо 
аканинг кунглини олиш — фикр-ёдим булиб колади...
Лекин, биз Дугобага бормадик.
Иулда баланд ут босиб кетган бир ялангликдан утаётгандик, сул томонимиздаги катта харсанг 
тошлар орасидан усиб чиккан ёнгокдар томондан шатир-шутур товуш эшитилиб колди. Эшаклар 
пишкириб, кулокларини диккайтиришди. Мен милтикни укталиб, фонарни тутдим.
— Чирокни олинг, чирокни! — деди кимдир бугик, кулгили товушда. Фонарни четга бурдим. 
Одамнинг ут устида судралиб келаётган чопон этакларини ва белбогидан ёнига осилиб тушган пичок 
Кини 
билан саргиш попукларини курдим.
Нотаниш одам рупарамизга келиб тухтади.
— Адашдиларинг дейман-а? — деди у, гуё бизнинг адашганимиздан чексиз мамнундай. — Мен 
кирнинг тепасида эдим. Чирокларингизни курдим. Геологми деб хаёл килган эдим. Йук, тухтаб оркага 
кайтдиларинг. Булар адашиб юрипти-я деб уйладим.
— Ил гари шу ердан йул бор эди, — дедим.
— Ха, йул бор эди, — деди у. — Хозир тепадан юришади. Гумматака боряпсизларми?
— Гумматака боряпмиз.
— Хайданглар булмаса. Бу ерда тепага чикадиган сукмок бор. Буни каранглар-а. Чирокларингни 
курмасам, мен хам индамай утиб кетаверар эканман-да. Хайданглар!
У йул бошлади. Биз эшакларни хайдаб, унга эр-гашдик. Ким билади, биз юраётган хозирги ерлардан 
якин йиллар ичида бирон шахарлик юрганмикан. Ёнгок япроклари шунчалик устма-уст, калин 
тушганки, биз гунг устида юриб бораётганга ухшаймиз. Димогимизга аччик, эски хазон хиди урилади. 
Бора-бора дунгликнинг тепасига чикдик. Юзимизга муздек шабада урилди. Осмонда сонсиз юлдузлар 
чакнаб куринди.
— Хайрият-э, — деди Сафо ака. — Бу ер нак жаханнамнинг узи экан, биродар.
— Хечкиси йук, — деди йуловчи. Сунг сукмок ёкасида турган окиш нарса томонга кетди. Фонарни 
тутдим. Устига икки копда нимадир ортилган ок эшак кулокларини диккайтириб, бизга караб турарди.
— Бойсунга боряпсизми? — деб сурадим мен но-таниш одамдан.
— Жун союзга, — деди у. — Жун топшираман. Гумматакда ошналаринг борми?
— Бор. Ахтамов уйидамикан?
— Йук. Ахтамов овулда. Кучиб тушгани йук хали.
— Овули каерда?
— Гумматакдан нари. Хийлагина бор. Тунда у ёкка юриб утирманг. Йуллар хам узгариб кетган. Яна 
адашишларинг тайин. Гумматакда куна колинглар. Битта-яримта хонадон бор. Эрта билан чикиб 
борасизлар.
— Рахмат. Шу сукмок Гумматака олиб борадими бизни?
— Ха- Узи олиб боради. Хуш энди.
— Хуп, хайр. Рахмат.
У эшагининг буйнига тиззасини куйиб, коплар уртасига миниб олди. Их-ихлаб кетди.
Йулга тушдик. Тошлок йул. Эшаклар олдинда. Энди уларнинг хам кадами илдам. Гохо туёклари


САЙЛАНМА. Шукур Холмирзаев. 1-жилд
остидан чирсиллаб учкун учади. Бу йул ёнгокзор ичидан утган йул билан жар лабидаги кекса тугдона 
тагида туташаркан. Илгарилари Гумматака келганимда, шу дарахт тагида тухтаб, кишлокка карардим. 
Паст-баланд писта, тоголча, урик ва ёнгок дарахтлари орасидан орка девори тошдан кесиб ясалган 
гувалак уйлар ва улар олдида тикилган утовлар куринарди. Бирпасда уларнинг сезгир итлари хуриб 
чикар, то эгасининг хукмдор овози эшитилмагунча йулни тусиб, кишлокка йулатмасди.
— Шу ер Гумматакнинг боши, — дедим Сафо акага.
— Гумматакда тунаймизми энди?
— Тунаш керак. Бошка чора йук.
— Чироклари куринмаяптими?
— Куриниб кол ар. Дарахтлар калин. Пана килади. Соат неча бупти? — Фонарни ёкиб, узимнинг 
билагимга, сунг у кишининг билагига тутдим. Бу ернинг вакти билан ун бир ярим булган эди. Тошкент 
вакти билан ун икки ярим.
Сукмок тупрок йулга тушди. Лекин, чирок хамон куринмасди.
— Одамлар овулда нима килишаркан-а?
— Беш-турттадан моли бор. Бокиб юришади.
— Давлатга фойдаси тегмайди-да буларнинг?
— Нега? Колхознинг чорваси хдм шуларда. Кузда булса, меваларнинг х,осилини йигиб олишади. 
Fалла хдм экишади. Давлатга фойда беради булар хам.
— Кднча одам яшаркан шу кишлокда?
— Куп булса, беш-ун хужалик. Илгари куп булган. Лекин, кучиб кетишган. Янги очилган 
совхозларнинг купчилик одамлари — тогликлар.
— Чирок куринмаяпти-я?
— Куриниб колади.
— Тасаввур киласизми, тунни эсимдан чикарган эканман. Шахдрда тун нима, кундуз нима билиб 
булмайди. Кейин кулогим хдм битиб колганга ухшайди. Каранг жимжитликни... Бу ердагилар эрта 
ухлашадими?
Них,оят, тигиз дарахт шохлари орасидан юлдуз куртдай йилтиллаб, нур куринди. Иккаламиз хдм 
бараварига «чирок-чирок» дедик.
Чирокни коралаб, йулдан чикдик. Чирок каршимизда ястаниб ётган катта ялангликнинг четига 
тикилган утовда ёнар, чий ораликларидан ситилиб чикарди. Ялангликни сув босган экан. Уни четлаб, 
ёш толлар таги билан уйга якин бордик.
— Чакириб суранг, — деди Сафо ака.
— Тугри кириб борамиз. Бу ерда шунака таомил, — дедим.
— Майли энди, сураб бокинг. Тугри келмас...
Милтикни елкамга осиб олдим. Рупарамдан отилиб чикиши керак булган куппакни хдйдаш учун 
халачупни кулай ушлаб, уй тагига бордим. Уйнинг эшиги йук, у деворларига таппи ёпиб ташланган 
бостирма эди. Утов эса бостирманинг устида, наридаги пешайвони биз томонга караган уйнинг олдида 
тикилган эди.
— Хов, бой бобо! — деб чакирдим. Жавоб булмади. Яна чакиргандим, утовдан ун ёшлардаги бир 
бола чикиб, том лабига келди, кулини тиззасига тираб, менга каради.
— Отанг уйдами?
— Товга кетган, — деди у.
— Ким бор уйларингда?
— Энам.
— Бошка х,еч ким йукми?
— Мен бор.
— Сени-ку, куриб турибман. Бу атрофда сизлардан бошка одам хам яшайдими?
— Йук. Хамма овулда, — деди у.
— Отанг келмайдими бу кеча?
— Билмайман. Энам билади.
— Энангдан сураб чик. Шу кеча бизга жой бермайдими? Эрта билан кетардик. Икки кишимиз.
Бола оркасига кайтиб уйга кирди-ю, йуколиб кетди. Нихоят, фонус кутарган аёлга эргашиб чикиб


САЙЛАНМА. Шукур Холмирзаев. 1-жилд
келди. Фонус ёругида аёлнинг куйлаги кизил эканини курдим. Аёл кенг енги билан фонусдан кузини 
пана килиб:
— Саломалайкум! — деди паст товушда.
— Ваалайкум, — дедим. — Кечирасиз, безовта килдик. Ахтамовнинг уйига келган эдик. Ошнамиз 
булади у киши. Овулдан хали кайтмаган эканлар. Овуллари узокдамиш. Шу кечага жой берсангиз, 
ётсак. Биз икки кишимиз.
Хотин жавоб бермади.
— Мен узим Бойсундан, — дедим. — Уртогимиз Тошкентдан. Гумонсираманг.
— Шундай-ку, — деди аёл нихоят. — Эркагим йук. Булмасам...
— Эшитдик укамиздан. Лекин, бошка бир ran хам бор: тошкентлик мехмонимизнинг андак мазаси 
кочиб колди. Йулда шамолладиларми, билмайман. Хдрхолда, шахар одами...
— Ундай булса, тушинглар, — деди аёл. — Чорижон, бор, куликларини ол.
Хотин фонусни шу ерга куйиб, кайтиб кетди. Чори пастга кичкина арча ёгочидан килинган нарвон 
узатди. Нарвоннинг оёгидан ушлаб, ерга куйдим.
Чори пастга тушгач:
— Саломалайкум, — деб, бир елкасини пасайти-риб куришди. Унинг кичкинагина кули нихоятда 
каттик эди. — Ошнангиз кани?
— Ана. — Фонарни унга тутдим. Чори катталардай хдллослаб Сафо аканинг олдига борди. У киши 
билан х,ам куришди. Мен хдм бориб Чорига кумаклашдим: эшаклардан хуржун ва чопонларни тушириб, 
айилини бушатдик. Чори эшакларни тушовлаб, ялангликнинг нариёгига хдйдаб кетди. Биз чекишиб, уни 
кутдик. У кайтиб келиб:
— Утинглар, — деди ва битта хуржунни кутариб олди.
Томга чикиб борганимизда ерга сарик гулли кигиз солинган, узун якандоз ва иккита курок лула 
болиш ташланган эди.
Чори хуржунни ёнимизга куйиб, утовга кетди.
Сунг одатдагича шол дастурхон келди: бир товок каймокдай куй катиги, бир жуфт катта уй нони
бир косада ковурдок, бир косада ок пишар урик билан пахтасеб олма, бир кумгон чой.
Чори рупарамизда чуккайиб 

Download 5,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   124




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish