Safin m. G., Rajabov a. I. Va ro‘ziyev yu. S

 
7-jadval. 
Baqaning mushagi  va terisining  bo‘kishiga  kalsiy  ioni  ta‘siriga   
oid ma‘lumotlar. 
 
T
o‗
q
im
a
la
r 
 
E
ri
tm
a
la
r 
 
Vaqt  birligida  to‗qimalarning  og‗irlik ko‗rsatkichlarining  o‗zgarishi   
(mg hisobida) 
Tajribaning 
boshlanishida 
10 
minutdan 
keyin 
20 
minutdan 
keyin 
30 
minutdan 
keyin 
40 
minutdan 
keyin 
50 
minutdan 
keyin 
M
u
sh
a
k
 
0,65% 
NaCI  5 ml 
200 
 
 
 
 
 
0,65% 
NaCI  va 
10% 
CaCI
2
 
4,9:0,1 ml  
200 
 
 
 
 
 
0,65% 
NaCI  va 
10% 
CaCI
2
 
4,8:0,2 ml  
200 
 
 
 
 
 
0,65% 
NaCI  va 
10% 
CaCI
2
 
4,7:0,3 ml  
200 
 
 
 
 
 
T
e
ri
 
0,65% 
NaCI  5 ml 
200 
 
 
 
 
 
0,65% 
200 
 
 
 
 
 

---

 
39 
NaCI  va 
10% 
CaCI
2
 
4,9:0,1 ml  
0,65% 
NaCI  va 
10% 
CaCI
2
 
4,8:0,2 ml  
200 
 
 
 
 
 
0,65% 
NaCI  va 
10% 
CaCI
2
 
4,7:0,3 ml  
200 
 
 
 
 
 
 
7-jadval  ma`lumotlari  baqa  mushagini  bo`kishiga  kalsiy  ionini 
ta`sirini  alohida  (9-rasm)  va  terisini  bo`kishiga  kalsiy  ionini  ta`sirini 
yana  boshqa  (10-rasm)  girafik  sifatida  rasmiylashtiriladi.  Bunda 
fiziologik  eritma  fonida  CaCI
2
 
ni  kontsentratsiyasini  oshib  borishi 
tufayli  to`qimalarning  bo`kishini  qay  tarzda  yuz  berishini  namoyish 
qilish mumkin bo`ladi. 
 
 
9-rasm.  Baqa mushagining  bo‘kishiga  kalsiy  ionining  ta‘siri. 
 

---

 
40 
1.  5 ml 0,65% NaCI   
 
 
          _ _ _ _    
2.  4,9 ml 0,65% NaCI va 0,1 ml 10% CaCI
2
     _____    
3.  4,8 ml 0,65% NaCI va 0,2 ml 10% CaCI
2
   ’ ’ ’ ’ 
4.  4,7 ml 0,65% NaCI  va 0,3 ml 10% CaCI
2
   ……… 
 
 
 
10-rasm. Baqa terisining  bo‘kishiga  kalsiy  ionining  ta‘siri. 
 
1.  5 ml 0,65% NaCI     
 
                         _ _ _ _    
2.  4,9 ml 0,65% NaCI va 0,1 ml 10% CaCI
2
         _____    
3.  4,8 ml 0,65% NaCI va 0,2 ml 10% CaCI
2
         ’ ’ ’ ’ 
4.  4,7 ml 0,65% NaCI  va 0,3 ml 10% CaCI
2
         ……… 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
41 
Laboratoriya ishi-13. 
Baqa to‘qimalarining  gipo- va gipertonik  eritmalarda   
bo‘kishini  tadqiq  qilish. 
 
Kerakli asbob-uskunalar, jihozlar va reaktivlar: 
1.  Torzion tarozi. 
2.  Preparovka  asboblari to‗plami. 
3.  Byukslar. 
4.  Doka. 
5.  Paxta. 
6.  Baqa mushagi. 
7.  Baqa terisi. 
8. NaC1 ning  0,4% li eritmasi (gipotonik eritma). 
9. NaC1 ning  0,65% li eritmasi (izotonik eritma). 
10. NaC1 ning 1% li eritmasi (gipertonik  eritma). 
Ish  tartibi.  6  ta  byuks olinib ularni ikki qator qilib joylashtiriladi. 
Birinchi  qatorda  joylashgan  byukslarga  200  mg  dan  baqa  mushagi, 
ikkinchi  qatordagilariga   200 mgdan  teri namunalari  solinadi.   
So‗ng  birinchi  turgan  ikkita  byuksga,  0,65%  li  NaCI  dan  5  ml, 
ikkinchi  qatordagilarga  0,4%  li  NaCI  eritmasidan  5  ml,  uchinchi 
qatordagilarga  1% li NaCI eritmasidan  5 ml solinadi.   
Tajribaning  qolgan  qismi  yuqoridagi  tajribalardagi  kabi  davom 
ettiriladi. 
Olingan 
natijalar 
ham 
yuqorida 
keltirilgandek 
8-jadvalda 
ko`rsatilgan 
tarzida 
rasmiylashtiriladi. 
8-jadval 
ma`lumotlariga 
asoslangan  xolda  11-rasmda  keltirilganday  baqa  mushagini  bo`kishiga 
izo-,  gipo  va  gipertonik  eritmalarning  ta`sirini  egri  chizig`i  chiziladi. 
12-  rasmdagidek  tarzda  huddi  shu  xildagi  eritmalarni  baqa  terisiga 
ta`sirini  egri chizig`i  chiziladi.