Safin m. G., Rajabov a. I. Va ro‘ziyev yu. S

 
 

---

 
68 
Elektroforez. 
Elektroforez  deb  elektr  maydoni  ta‗sirida  dispersion  muhitga 
nisbatan  undagi  muallaq  zarrachalarning  harakatlanishiga  aytiladi. 
Elektroforezni  o‗rganishda  eng  muhim  masala  ς–(zeta)  potensialni, 
ya‗ni  eritma  zarrachasining  yuzasiga  adsorbsiyalangan  eng  yupqa  suv 
pardasi  va  uning  qolgan  qismi  o‗rtasida  yuzaga  chiqadigan  potensialni 
aniqlash 
hisoblanadi. 
Odatda 
hujayraning 
ς–potensiali  doimiy 
kattalikdan  iborat bo‗ladi.  
Lekin  bu  kattalik  hujayrani  shikastlantiradigan  omillar,  sirt 
taranglik  ko‗rsatkichi  yuqori  bo‗lgan  antibiotiklar  va  h.k.lar  ta‗sirida 
o‗zgarishlarga  duch  keladi.  Shu  sababli  elektroforez  uslubidan 
hujayralarning  yoki  bir  hujayrali  organizmlarning  funksional  yoki 
patologik  holatini aniqlashda  foydalaniladi. 
ς–potensialni  va  elektroforetik  harakat  tezligini  aniqlash  uchun  
mikrokameralardan  foydalaniladi.  Bu  mikrokameralarni  geometrik 
shakllariga   qarab  yassi  va silindrik, yopiq  va ochiq xillari farqlanadi. 
Achitqi  zamburug‗i  hujayralari,  eritrotsitlarni  o‗rganish  uchun 
kerak  bo‗ladigan  yassi  kamerani  laboratoriya  sharoitida  ham  qo‗ldan 
yasash  mumkin.  Buning  uchun  buyum  shishasiga  19-rasm  da 
ko‗rsatilganday  qoplovchi  shisha yopishtiriladi.