Safarov, G. R. Tursunova turizm asoslari t oshkent – 2014 I. S. Tuxliyev, R. Hayitboyev, B. Sh. Safarov, G. R. Tursunova

Umumiy ovqatlanish sohasi sub’ektlarining tasniflanishi¹⁰

№	Tasnifiy belgilari	Tasniflanishi
1.	Maqomiga ko‘ra	-jismoniy shaxs maqomiga ega yakka tartibda faoliyat yurituvchi sub’ektlar; -huquqiy shaxs maqomiga ega sub’ektlar (korxona va tashkilotlar).
2.	Mulk shakliga ko‘ra	-shaxsiy yoki xususiy mulkka asoslangan korxonalar; - jamoat mulkiga asoslangan korxonalar; - davlat mulkiga asoslangan korxonalar; - aralash mulkka asoslangan korxonalar; -xorijiy davlatlar va fuqarolar mulkiga asoslangan korxonalar.
3.	Joylashuviga ko‘ra	- shaharlarda; - qishloqlarda; - mehmonxonalar qoshida; - mahalla markazlarida; - ta’lim muassasalari qoshida, vagonlarda; - dam olish va sog‘lomlashtirish oromgohlarida; - ishlab chiqarish korxonalarida; - turli xildagi klublarda; - bozorlar qoshida; - avtotrassa bo‘ylarida; - aeroportlarda; - portlarda; - kemalarda; - boshqa ruxsat etilgan joylarda.
4.	Xizmat shakliga ko‘ra	- o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatuvchi shved stoli usulida; - ofitsantlar xizmatidan foydalanuvchi; - aralash; - mahsulotlarni yetkazib beruvchi (uyga, dam olish joylariga, ish joylariga); - ko‘chma xizmatni amalga oshiruvchi.
5.	Xizmat darajasiga ko‘ra	- lyuks; - oliy; - birinchi; - ikkinchi; - uchinchi daraja.
6.	Tashkiliy tuzilishiga ko‘ra	- tizimli; - mustaqil.
7.	Ixtisoslashuviga ko‘ra	- ixtisoslashmagan; - ixtisoslashgan (mahsulotlar assortimenti bo‘yicha, ma’lum millatlar taomlari bo‘yicha, milliy taomlar bo‘yicha, iste’molchilar guruhlari bo‘yicha, xizmatlar bo‘yicha).
8.	Faoliyat muddatiga ko‘ra	-doimiy (yil davomida, butun sutka davomida); -mavsumiy (yilning ma’lum mavsumlarida, kunning aniq bir ovqatlanish davrida).
9.	Tashkiliy shakliga ko‘ra	- restoran; - kafe; - bar; - oshxona; - choyxona; - bazmgoh – to‘yxona; - tamaddixona va boshqalar.
10.	Joylashuvi va harakatiga ko‘ra	- statsionar (muqim bir joyda turuvchi); - harakatdagi (avtooshxona, vagon-restoran, kupe-bufet, avto-bufet va boshqalar).

Umumiy ovqatlanish korxonasi - ma’lum turdagi korxona xizmatlarining o‘ziga xos belgilarining mavjudligi, mijozlarga ko‘rsatilgan xizmat sifatining darajasi va sharoiti bilan ifodalanadi. Umumiy ovqatlanish korxonalarining beshta turi mavjud: restoran, bar, kafe, oshxona, tamaddixona (yahna ovqatlar). Korxonaning turini belgilashda quyidagilarga e’tibor beriladi:

• 
  realizatsiya qilinadigan mahsulotlar assortimenti, ularni tayyorlashdagi turli-tumanlik va murakkablik;
  
• 
  texnik jihozlanish- moddiy baza, injener-texnik jihoz va uskunalar bilan ta’minlanishi, bino tizimi, arxitektura-rejalanishi va h.k.;
  
• 
  xizmat qilish usullari;
  
• 
  xodimlarning malakalari;
  
• 
  xizmat ko‘rsatish sifati, binoning ichki bezagi, ahloq-odob, muomala, estetika va h.k.
  

Restoran va barlarga korxona toifalari sifatida lyuks, oliy va birinchi toifali, degan nomlar beriladi. Kafe, oshxona, tamaddixonalar toifalarga bo‘linmaydi.