Sabzavot va kartoshkani doimiy va vaqtinchalik omborlarda saqlash

Vaqtinchalik omborlarda kartoshka saqlash. O‟rta Osiyoda etishtirilgan kartoshkaning asosiy
qismi o‟ra va handaqlarda, qisman esa uyumlab burtlarda saqlanadi. Saqlashning bu usullari juda arzon,
kam xarajat bo‟lishi bilan birga, bir qator kamchiliklarga ega. Jumladan, havo harorati, namligi hamda
saqlanadigan kartoshkani muntazam nazorat qilib bo‟lmaydi. Natijada ko‟pgina kartoshka chirib nobud
bo‟ladi.
Kartoshkani qo‟lda yoki ekskavator yordamida qazilgan eni 2 m, chuqurligi 0,6 m o‟lchamli
xandaqlarda saqlash mumkin. Qandaqning o‟rtasidan havo almashinishi uchun 30x30 sm ko‟ndalang
ariqcha qilinib, unga panjara qo‟yiladi. Qar 5 m da esa quvurlar o‟rnatiladi.
Kartoshkani eni 0,6-0,7 m, chuqurligi 0,7-0,8 m, uzunligi ixtiyoriy bo‟lgan o‟ra qazib ham saqlash
mumkin. Bunda har 3-4 oralatib erdan uvatlar qoldiriladi. Qandaq va o‟ralar MTZ-5 traktoriga tirkalgan
Ye-153 markali ekskavator yordamida qaziladi. O‟ra va handaqlarga kartoshka ertalab joylangani ma‟qul,
chunki kartoshka kechasi ancha sovigan bo‟ladi. Kartoshka joylangandan so‟ng usti 30-35 sm qalinlikda
ikki muddatda bajariladi: dastlab kuzda 10-25 sm qalinlikda tuproq tortiladi; sovuq tushishi oldidan esa
uni 30-35 sm ga etkaziladi.
Kartoshka ustki tomoni 3x3 - 6x6 m va undan kattaroq bo‟lgan uyumlarda ham saqlanadi.
Uyumlarga tabiiy shamollatib turish uchun yog‟ochdan havo o‟tib turadigan novlar o‟rnatiladi. Kartoshka
1,2-1,3 m qalinlikda joylashtiriladi (4-rasm).
Kartoshkani handaq o‟rta va burtlarda saqlanganda havoning harorati havoni tortuvchi quvur orqali
tushirilgan termometr yordamida o‟lchanib turiladi. Qavoning harorati kartoshka xaroratidan past
bo‟lganda shamollatish uchun quvur ochiladi. Kartoshka haroratining keskin ko‟tarilib ketishi uning
chiriy boshlaganligidan dalolat beradi. Bunday vaqtda xandaq yoki o‟ra darxol ochilib, kartoshkani
saralash lozim. Kartoshkani xandaqda saqlaganda uning harorati ancha qulay bo‟lganligi isbotlangan (13-
jadval)