Sabirova rixsi abdukadirovna yuldashev nosirjon muxam edjanovich

3.4. To‘qimaning nafas olishi
M itchell nazariyasiga ko‘ra, aynan to ‘qimaning nafas olishi 
yordamida mitoxondriyalardagi nafas zanjirida ATF biosintezi 
kechadi. Bu jarayonda elektron va protonlami oksidlanadigan 
substratdan kislorodga tashishda ishtirok etadigan ferment va 
kofermentlar ishtirok etadi. Nafas zanjir tarkibiga quyidagilar kiradi:
a) 
fermentlar: 
NAD 
yoki 
FAD 
(FMN) 
ga 
b o g iiq
degidrogenazalar; sitoxromlar (gem saqlovchi gemoproteinlar);
b) 
kofermentlar: NAD, FMN, KoQ, gem;
d) elektron transport oqsillari (tem ir va olting‘g ‘rt tutgan oqsillar).
Nafas zanjiri bir-biri bilan ubixinon (KoQ) va sitoxrom C 
bilan bog‘langan to‘rtta kompleks hosil qiladi. Jarayon proton va 
elektronlarni oksidlangan substratdan NAD yoki FAD koenzimlariga 
o ‘tkazish orqali boshlanadi. Qaysi kofermentdan boshlanishi, 
birinchi bosqichni katalizlaydigan degidrogenaza NAD yoki FAD 
ga bog‘liqligi bilan belgilanadi. Lekin qaysi substratdan boshlansa 
ham, elektron lar va protonlar flavinlardan koenzim Q ga o ‘tadi. 
Undan keyin ulaming yodlari ajralib elektronlar sitoxromlar zanjiri 
bo‘yicha uzatiladi, protonlar esa matriksdan membranalararo 
bo‘shliqqa uzatiladi.