Sabirova rixsi abdukadirovna yuldashev nosirjon muxam edjanovich

346

---

©
Gipotalamus
©
*©
©
FSG
5
LG
©
*©
Follikul
Sariq tana
©
Estradiol
Progesteron
14.5-rasm.
A yollar jinsiy gorm onlari sekretsiyasining 
boshqarilishi
Follikul rivojlangan sari (follikulyar faza) estradiol konsentratsiyasi 
ko‘payib boradi, gipofizar hujayralam ing gonadoliberinga sezgirligi 
oshib boradi, estradiol musbat qayta aloqa mexanizmi orqali 
LG va FSG sekretsiyasini oshiradi. LG sekretsiyasining oshishi 
ovulyatsiyaga, y a ’ni follikulning yorilib ichidan tuxum hujayraning 
chiqishiga sabab bo‘ladi. 
Ovulyatsiyadan keyin granulyoza 
hujayralari sariq tanaga aylanadi. Sariq tana estradioldan tashqari 
borgan sari ko‘proq progesteron (progestin) — lyutein fazasining 
asosiy gormonini ishlab chiqara boshlaydi.
Agar tuxum hujayra urug‘lanib homiladorlik boshlansa, sariq tana 
progesteron sekretsiya qilishda davom etadi, lekin homiladorlikning 
nisbatan kechki bosqichlarida, progesteron asosan platsenta tomonidan 
sintezlanadi. Agar urug‘ lanish sodir boMmasa, progesteronning 
qon plazm asidagi yuqori konsentratsiyasi teskari manfiy aloqa 
mexanizmi orqali gipotalamo-gipofizar tizim faolligini pasaytirib, 
LG va FSG sekretsiyasini kam aytiradi, sariq tana degeneratsiyaga 
uchrab, tuxumdonlarda steroidlar produksiyasi kam ayadi. Natijada 
o‘rtacha 5 kun davom etadigan menstruatsiya davri boshlanadi. 
Shundan keyin yangi sikl boshlanib, endometriyning yangi qavati 
shakllana boshlaydi.
347

---