Sabirova rixsi abdukadirovna yuldashev nosirjon muxam edjanovich

2 ,3 -D ig liserid
О
O C H , O C - R ,
h i - 
1
R „ - С OC H
C H - О - С - R
H .O
о
Trigliserid
О
C H ,O H
R , - C - 0 - C H
C H ,O H
2-M onogliserid 
Ç -
H ,0
^
R X O O H
C H ,O H
Ç H O H
CHjOH
Olitserin (glitserol)
О C H ,- 0 - C - R ,
И 
I 
2
1
R , - С O C H
с н ,о н
,2-D igliserid 
H ,О
R .C O O H
Bu reaksiya ketma-ketligida ta’ sir etuvchi fermentlar har xil jo y - 
lashuvga ega. Triglitseridlipaza va diglitseridlipaza fermenti о n ikki 
barmoqli ichakga m e’ da osti bezidan quyiladi. Monoglitseridlipaza 
esa ichak shilliq qavatida hosil b o‘ ladi.
Fosfolipidlar parchalanishi fosfolipazalar ta’sirida ro‘ y beradi. 
Fosfolipaza ichakka proferment sifatida sekretsiyalanadi va ichak 
bo‘ shlig‘ ida qisman proteoliz y o ‘ li bilan faollanadi. Fosfolipaza 
faolligi namoyon bo‘ lishi uchun kalsiy ionlari zarur. Fosfolipid 
molekulasidagi glitserin q o ld ig‘ ining birinchi uglerodiga to yingan 
y o g ‘ kislota birikkan b o‘ lsa, ikkinchi uglerodiga to‘ yinmagan yog 
kislota birikkan boMadi. Glitserin molekulasining uchinchi uglerod 
atomiga fosfat kislota qoldigT, so‘ ngra azot asosli radikal birikadi.
Fosfolipaza fosfoglitserid 
tarkibidagi 
glitserinning birinchi 
uglerod atomidagi y o g ‘ kislotaning efir b og‘ ini uzadi.
Fosfolipaza 
A 2
fosfoglitserid molekulasining ikkinchi holatidagi 
y o g ‘ kislotani uzib, lizofosfatid hosil qiladi. K o ‘ pincha bunday 
fosfolipaza ilon va qoraqurt zaharida b o‘ lib, ulaming ta’sirida hosil 
bo‘ lgan lizofosfatidilxolin eritrotsitlaming gem oliziga olib keladi.
124

---

Fosfolipaza C fosfoglitserid molekulasi tarkibidagi glitserin 
qoldi- g ‘ idagi uchinchi uglerod atomi va fosfat kislota orasidagi 
b og‘ ni uzadi.
Fosfolipaza D fosfoglitseridning fosfat kislota va azotli asosi 
orasidagi bog‘ ni uzadi: