Sabirova rixsi abdukadirovna yuldashev nosirjon muxam edjanovich

OH
OH
H3N - CH - COOH
tiroksin
(3,5,3',5'-tetrayodtironin)
triiodtironin
(3,5,3'-triyodtironin)
13.1-rasm.
Yodtironinlarning tuzilishi
334

---

deb nomlanuvchi gomogen gel bilan toTgan, uning asosiy tarkibiy 
qismi qalqonsimon bez gormonlarining zaxira shakli bodgan 
yodtireoglobulindir.
Kolloid
, 
?
 
ikondensatsiyj
/ © ■ ° H PN 
F o llitu ly a r 
)
Ekzositoz
( ^ -T irlo g lo b u l
Oqsil
biosintezi
Tirozin qoldiqli 
tireoglobulin
D YT li 
tireoglobulin
tireogfobulin
i.' yodlanish
i i 7 0 ^ f i » i a l a p
Ik k ila m e h i
lizosoma
13.2-rasm.
Y odtironinlar sintezi
Yodtireoglobulin follikulalar bo‘sh lig‘ idan endotsitoz y o i i bilan 
yanahujayraga kiradi. Endotsitoz pufakchasi lizosoma bilan qo‘ shiladi 
va yodtireoglobulin lizosoma fermentlari yordamida gidrolizlanadi. 
N atijada qonga sekietsiya qilinuvchi erkin yodtironinlar hosil bo‘ ladi.
Yodtironinlar sintezi va 
sekretsiyasining 
boshqarilishi. 
Yodtironinlar sintezi va sekretsiyasi gipotalamo-gipofizar tizim 
tomonidan boshqariladi. Gipotalamusning tirotropin-1 iberin gormoni 
gipofizar tireotrop gormoni sekretsiyasini stim ullaydi. U esa o ‘z 
navbatida yodtironinlar sintezi va sekretsiyasini kuchaytiradi. Qonda 
yodtironinlaming konsentratsiyasining ortishi tiroliberin va tireotrop 
gormoni sintezi va sekretsiyasini ingibirlaydi (manfiy teskari aloqa) 
(13.3-rasm ). Tireotrop gormoni hosil boMishi o‘sish gormoni
335

---

tomonidan ham ingibirlanadi. Qonda yodtironinlar konsentratsiyasi
4-8 mkg/dl ga teng bo‘ ladi; T4 ning miqdori T, ning miqdoridan 
taxminan 15 barobar ko‘p.
(