Sabirova rixsi abdukadirovna yuldashev nosirjon muxam edjanovich

6.10. Keton tanachalari m etabolizmi
Insonlar va k0 pchilik boshqa sut emizuvchilarda jigarida, y o g ‘ 
is ota ar¡ning oksidlanishida hosil bo‘ lgan atsetil-CoA yoki uch ar on 
islotalari sikliga tushishi, yoki boshqa to‘ qimalarga eksport qi is uchun 
«keton tanachalariga» - atseton, atsetoatsetat va D-p- gidroksibutiratga 
aylanishi mumkin. Boshqa keton tanachalariga nisbatan kam 
miqdorda hosil bo‘ ladigan atseton bugianib ketadi. Atsetoatsetat 
va D-P-gidroksibutirat qon bilan to‘ qimalarga yetkaziladi, jigardan 
tashqari barcha to ‘ qimalarda atsetil-CoA ga aylanadi va uch 
karbon kislotalar siklida oksidlanadi. T o ‘ qimalarga, skelet va yurák 
mushagi, buyrakning po‘ stloq qismiga keton tanachalari energiya 
beradi. Energiya manbayi sifatida faqat glyukozadan foydalanadigan 
miya ochlikda atsetoatsetat va D-p-gidroksibutiratdan foydalanishga 
moslashadi. Jigarda keton tanachalarini hosil qilish va jigardan 
tashqari to ‘ qimalarga eksportlash, gepatotsitlarda atsetil-CoA uch 
karbon kislotalar siklida oksidlanmagan holatlarda, jigarda y o g ‘ 
kislotalarini to ‘ xtovsiz oksidlanish imkonini beradi.
Atsetoatsetat 
hosil 
boiishining 
birinchi 
bosqichi jigarda 
kechadi 
va tiolaza 
katalizlaydigan 
2 
molekula 
atsetil-CoA 
kondensatsiyalanishidan iborat bo‘ ladi (6.7-rasm); bu p-oksidlanish 
oxirgi bosqichining qaytarilishidir:
146

---

o