Sabirova rixsi abdukadirovna yuldashev nosirjon muxam edjanovich

Palm itin kislotadan y o g ‘ kislotalarning sintezi
Y o g ‘ kislotalarning uzayishi. 
Endoplazmatik retikulumda palmi- 
tin kislotaning uzayishi m alonil-K oA ishtirokida boradi. Reaksiyalar 
ketma-ketligi palmitin kislota sintezidagiga o ‘ xshaydi, lekin bunda 
y o g ‘ kislotalar y o g ‘ kislotalar sintazasi bilan emas, balki K o A
bilan b o g ‘ langan. Elongatsiyada ishtirok etuvchi fermentlar nafaqat 
pal- mitin kislotasi, balki boshqa y o g ‘ kislotalaridan ham substrat 
sifatida foydalanishlari mumkin, shuning uchun organizmda nafaqat 
stearin kislota, balki ko'p uglerod atomli y o g ' kislotlari sintezlanishi 
mumkin.
Jigarda elongatsiyaning asosiy mahsuloti — stearin kislota (C
18:0), lekin miya to ‘ qimasida uzun zanjirli — C20 dan C24gacha y o g ‘ 
kislotalari sintezlanishi mumkin, ular sfingolipid va glikolipidlar 
hosil qilish uchun kerak.
N erv to ‘ qimasida boshqa y o g ‘ kislotalar - a-gidroksikislotalar 
sintezi sodir bo‘ ladi. Aralash funksiyaga ega bo‘ lgan oksidazalar 
C 22 va C _, kislotalami gidroksillab, faqat miyada aniqlanadigan 
lignotserin va serebron kislotalami hosil qiladi.
Y o g c kislotalar radikallarida qo4sh bogTarning hosil bo‘ lishi. 
Y o g ‘ kislotalarradikallarigaqo‘ sh b og’ larning kiritilishi 
desaturatsiya 
debataladi. 
Odam 
organizmida desaturatsiya natijasida 
hosil 
bo‘ luvchi asosiy y o g 4 kislotalar — palmitoolein (C 16:1A 9) va olein 
(C 18:1A9) kislotalaridir.
Y o g ‘ kislota radikallarida qoAsh bogTarning hosil b o iis h i ERda 
molekulyar kislorod, N A D H va sitoxrom b. ishtirokida boradi. Odam 
organizmida b o‘ lgan y o g ‘ kislota desaturaza fermentlari, q o ‘ sh b og‘ - 
lami to‘ qqizinchi uglerod atomidan distal y o g ‘ kislota radikallarida, 
ya’ ni uglerodning to ‘ qqizinchi va metil atomlari o ‘ rtasida hosil qila 
olmaydi. Shuning uchun w-3 va w-6 y o g ‘ kislotalari organizmda 
sintezlanmaydi va ovqat bilan albatta qabul qilinishi kerak, chunki
154

---

ular muhim regMyator funksiyalami bajaradi. Y o g ‘ kislota radikalida 
q o ‘ sh b og' hosil qilish uchun molekulyar kislorod, N A D H , sitoxrom 
b5 va sitoxrom b5 FADga b og‘ liq reduktazasi talab etiladi. To‘ yingan 
kislotadan ajralayotgan vodorod atomlari suv ko‘ rinishida ajraladi. 
Bir atom molekulyar kislorod suv molekulasiga kiradi, boshqasi esa 
suvgacha N A D H elektronlari ishtirokida qaytariladi, ular FADH, va 
sitoxrom bs orqali o ‘ tkaziladi.