Sabirova rixsi abdukadirovna yuldashev nosirjon muxam edjanovich

7.6-rasm. Am inokislotalar metaboiizmi
7.7. To‘qimaIararo aminokislotalarning almashinuvi
Ovqat iste’mol qilmagan paytda qon zardobida aminokislotalar 
miqdorini muvozanatda ushlab turish, ulaming to‘qimalardan 
chiqishiga bog‘liq. Bunda, asosan, mushak to ‘qimalari muhim rol 
o ‘ynaydi, ular aminokislotalarning 50 %idan ziyodini yetkazib 
beradi, jigarda esa siydikchil sintezi fermentlari mavjud. Shuning 
uchunjigar va buyrak qonda aminokislotalar muvozanatini saqlash 
va ularni yangilanishida muhim rol o ‘ynaydi (7.7-rasm).
200

---

7 .
7-rasm. Postabsorbsion fazada aniinokislotalarning
to‘qimalararo almashinuvi
Mushaklardan ajralib chiqayotgan am inokislotalaming 50 %i dan 
ziyodi alanin va glutaminga to g ri keladi, qondan mushaklar asosan 
serin, sistein va glutaminni oladi.
Jigar va ichaklar qon zardobidan asosan alanin va glutaminni 
so‘rib oladi, bunda agar jigar faqat alaninni yutsa, ichaklar glutaminni 
qabul qiladi. Ichaklardan esa alanin va ammiak ajraladi. Ichki a ’zolar 
serinni ham qabul qiladi.
Buyraklar asosan serin va ozroq alaninni qonga ajratadi, o ‘zlari 
esa glutamin, prolin va glitsinni qabul qiladi.
Miya tocqimasi qon zardobidan asosan valin, leytsin va^ izo- 
leytsinlarni so‘rib oladi (mushak va jigarga nisbatan 4 marotaba 
ko‘p).
Alanin asosiy glikogen aminokislota hisoblanadi, jigarda esa 
alanin va serindan glyukozani hosil qilish xususiyati o ‘ta yuqoridir. 
Shuning uchun, mushak va jig ar orasida glyukozo-alanin sikli 
aminokislotalar va uglevodlar almashinuvida muhim rol o ‘ynaydi 
(7.8-rasm).
201

---

{ Qonga_ V«----- (Glÿukozâl
Glyukoza]