Sabirova rixsi abdukadirovna yuldashev nosirjon muxam edjanovich

7.3. Ichakda am inokislotalarning chirishi va jigarda chirish
mahsulotlarini zararsizlantirilishi
M a’lumki, 
ichak mikroorganizmlari o ‘sishi 
uchun 
ovqat 
bilan 
m a’lum 
bir 
aminokislotalarning 
bo‘lishiga 
muhtojdir. 
Ichak mikroflorasida hayvonlar to ‘qimasi fermentlaridan tarq 
qiluvchi fermentlar sistemasi y ig ‘indisi mavjud bo‘lib, ovqat 
aminokislotalarining xilma-xii o ‘zgarishlarini katalizlaydi (shu 
jum ladan, odam organizmiga xos bo‘lmagan, xususan, chirish, 
parchalanish). Shu tufayli ichakda aminokislotalar parchalanishini 
zaharli moddalari fenol, indol, krezol, skatol, vodorod sulfid, 
metilmerkaptan hamda organizm uchun zaharli bo‘lmagan birikmalar, 
spirtlar, aminlar, yog1 kislotalari, ketokislotalar, oksikislotalar va 
boshqalar hosil bo‘lishi uchun optimal sharoit vujudga keladi. Ichak 
mikroorganizmlari faoliyati ta’sirida aminokislotalarning bu kabi 
o'zgarishlariga 
ichakda oqsillarning chirishi
deb ataladi. Chunonchi,
194

---

olting‘g 'rt tutuvchi aminokislotalaming (sistin, sistein va metionin) 
ichakda asta-sekin va to" la parchalanishi natijasida vodorod sulfid 
(H2S) va metilmerkaptan hosil bo'ladi. Diaminokislotalar — ornitin 
va lizin dekarboksillanish jarayoniga uchrashi natijasida putresin va 
kadaverin kabitegishliam inlarhosilboiadi. Aromatikaminokislotalar
— fenilalanin, tirozin va triptofanning bakterial dekarboksillanishida 
feniletilamin, paraoksifeniletilamin va indoliletilamin (triptamin) 
kabi tegishli aminlar hosil bo‘ladi. Ichak mikroblarining fermentlari, 
ushbu jarayondan tashqari, siklik aminokislotalar yon zanjirlarini 
parchalashi natijasida (xususan, tirozin va triptofanni) tegishli 
zaharli moddalar: krezol va fenol, skatol va indol hosil bo‘ladi: