Sabirova rixsi abdukadirovna yuldashev nosirjon muxam edjanovich

10.3 rasm.
Aldosteron tomonidan osmotik bosimning 
boshqarilishi
Gormon buyraklarda Na reabsorbsiyasini kuchaytiradi va 
organizmda NaCI ning ushlanib qolinishini ta’m inlaydi. Suv esa bu 
holatda buyrak orqali chiqib ketishda davom etadi.
Aldosteronning ko‘p ajralishi (giperaldosteronizm) NaClning 
ko‘p us ani qo inis iga va hujayra tashqi suyuqligida osmotik 
bosimning sekretsiyasi uchun stimul bo ladi. N atyada organizmda
291

---

NaCl va suv to‘planib, osmotik bosim o zgarmagan holda hujayra 
tashqi suyuqligining hajmi ortadi. H ara turish qo‘ shimcha 400 mmol 
gacha NaCI 10 g) va 3 1 suvning to‘planishiga olib keladi, hujayra 
tashqi suyuqhgi hajmi ortgach, qon bosimi ortadi.
Rcnm-angwteiizin-aidosteron tizim organizmda suyuq i ajmining 
reg'lyatsiyasida, arterial qon bosim va qon hajmtnmg reg‘ lyatsiyasida 
muhim o ‘rin tutadi.
Renin proteolitik ferment bo‘ lib, buyrakda yukstaglom erulyar 
hujayralarda smtezlanadi. Bu hujayralar olib keluvchi arteriolalami 
o‘rab turadi va qon bosimi ta’sirida arteriolalaming mexanik 
cho‘zilishiga sezgir retseptorlar bo‘ lib hisoblanadi. Arteriolalarga 
keluvchi qon bosimi pasayganda qonga renin sekretsiya qilinadi.
Reninning substrati jigarda sintezlanib qonga chiqariluvchi 
glikoprotein - angiotenzinogen hisoblanadi. Renin uning LeulO va 
Leull o‘ rtasidagi peptid bog’ larini uzadi, N-oxiridan dekapeptid - 
angiotenzin I ajraladi (10.4-rasm).
8
 
9
10 
11
Angiotenzinogen 
A sp -A re-V al-T yr-Ile-H is-P ro-P he-H is-L eu -L eu
i
Angiotenzin I 
A sp-A rg -V al-T yr-lle-H is-P ro -P h e-H is-L eu
I
Angiotenzin 11 
A sp-A rg-V al-T yr-Ile-H is-P ro-P h e