S t o m a t o L o g I y a

Ilmiy-tekshirish ishlarida deontologiya
Tibbiyot soxasida o‘tkaziladigan barcha ilmiy-tekshirish ishlarida
asosan shifokorlar, ba’zida biologlar, fizik-injenerlar ishlashadi. Har
bir dori, preparat, apparat, asbob va shunga o‘xshashlar bemorga
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

2 8 4
qo‘llanishdan oldin laboratoriya — tajriba muassasalarida xayvonlarda
sinovdan o‘tkazilishi shart. Har bir yangi ishlab chiqarilgan dori, albatta
turli xayvonlarda sinovdan o‘tkaziladi, tegishli hujjatlar bilan tayyor-
langan dori nusxalari farmakologik qo‘mita (sog‘liqni saqlash vazirligi
qoshidagi) ga topshirilib, klinikaga bemorlarda sinash uchun yuboriladi.
Sinovdan o‘tgach, dori farmokomitet ruxsati bilan keng yoki ma’lum
doiralarda qo‘llashga tavsiya etiladi. Deontologiya talablariga binoan,
yangi qo‘llanadigan dori va asbob-uskunalarni qo‘llash tajribali, ilmli
shifokorlarga topshirilishi va ular faqat bemor foydasiga qaratilishi zarur,
bemorlar roziligi bilan ba’zi apparatlar qo‘llanilishi mumkin.
Hech qachon qamoqxonadagi shaxslarga, ruxiy kasalxonadagi ba’zi
bemorlarga, og‘ir ahvoldagi bemorlarga tajriba sifatida yangi apparat
yoki dori qo‘llanilmaydi va qat’iyan ta’qiqlanadi.
Shunday qilib, tibbiyot deontologiyasi talablari, shifokorda odamiylik,
kamtarlik, insof, diyonat, ma’lumot, mutaxassislik sirlarini puxta anglash,
doimo o‘z ustida ishlash, bilimini, maxoratini, tajribasini ustamonligini
oshirib borish kabi xislatlar paydo qilishda, bemorlar dardiga tezroq,
foydaliroq yordam ko‘rsatishga intilish tuyg‘ulari shakllanishida xizmat
qiladi. Tibbiyot deontologiyasiga muvofiq ravishda faoliyat ko‘rsatgan
shifokorning afsuslanish hollari bo‘lmasligi kerak.
M U S T A Q I L T A Y Y O R G A R L I K U C H U N S I N O V S A V O L L A R I
1. Etika deganda nimani tushunasiz?
2. Deontologiya degani nima?
3. Gippokrat, Abu Ali Ibn Sino kabi daxolarning deontologiya rivojlanishidagi
xizmatlari to‘g‘risida nima bilasiz?
4. Tibbiyot deontologiya, shifokorlik deontologiyasi ma’nolarini aytib bering.
5. Shifokor va bemor mumomalasida deontologik talablar to‘g‘risida nimalarni
ayta olasiz?
6. Bemor qarindoshlari, yaqinlari bilan shifokor qanaqa deontologik qoidalarga
rioya etishi kerak?
7. Tibbiyot xodimlari orasida qanday deontologik talablar bo‘lishi kerak?
8. Davolash maskanlari, muassasalarida hukm suradigan deontologik talablar
nimalardan iborat?
9. Ilmiy-texnikaviy yuksalishda qanday deontologik talablar mavjud?
10. Bemor, xususan stomatologik bemorlarni davolashda zarur bo‘lgan deon-
tologik talablar nimalardan iborat?
11. Tibbiyot hujjatlari va deontologiya to‘g‘risida nimalarni ayta olasiz?
12. Tibbiyotda sir saqlash va undagi deontologik talablarni bilasizmi?
13. Shifokor xatolari nimalar bilan yakunlanadi?
14. Ilmiy tekshirish ishlari va bunda deontologik talablar nimalardan iborat?
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

2 8 5