S t o m a t o L o g I y a

allergik holat bilan birga kechadigan hollarda qo‘llanadi.
Shuni aloxida ta’kidlash zarurki, paradont kasalliklari organizmning
umumiy kasalliklari bilan birga kechganda, hamma vaqt davolash ikki-
uch tomonlama masalan, diabetdagi paradontitni davolash uchun,
endokrinolog bilan, xomilador bemorlardagi paradont kasalliklarini
ginekologlar bilan, psixonevrologlar bilan (va xokazo) davolash zarur.
Keyingi yillardagi tekshirishlar shuni ko‘rsatadiki (I.S. Mashchenko,
1977—1982, T.X. Safarov, 1976—1986 va boshqalar), paradont
kasalliklarida immun tizimining turli o‘zgarishlari bo‘lishi va ular paradont
kasalligini chaqirilishiga, turli asoratlarga olib kelishiga sababchidirlar.
Shunga ko‘ra, immunoterapiya qo‘llana boshlandi. Immunoterapiyani
faqat bemorni kasalxonaga yotqizib, laboratoriya tekshiruvlaridan o‘tkazib
va shu kuzatuvlar nazorati ostida olib borilishi zarur ekanligi ham aniq-
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

2 5 4
landi (T.X. Safarov, 1986). Shu maqsadlarda levomizol (Z. Ivani va
T. Lehner, 1977), diusifon (T.X. Safarov, 1986), immunol, immuno-
modulin kabilar qo‘llanadi. Bu soxa rivojlanib bormoqda.
Fizioterapevtik davolash usullari
Paradont kasalliklarini kompleks davolash usullarining eng asosiy
bo‘lagi — bu fizioterapevtik usullardir.
Biz (T.X. Safarov, 1974—1986) olib borgan klinik-laboratoriya,
reoparadontografik, morfologik va immunologik tekshirishlar asosida
paradont kasalliklarining har bir turiga mos va foyda beradigan davolash
komplekslarini ishlab chiqib, amaliyotda tadbiq etdik.
Bu davolash komplekslari o‘z ichiga kerakli davolash usullari,
jumladan fizioterapevtik usullarni oladi. Davolash komplekslarining
sxemalari quyidagicha:
1. Yengil surunkali va qaytalangai paradontitlarni davolash sxemasi.
1. Og‘iz bo‘shlig‘ini sog‘lomlashtirish (tish karashlari, toshlarini olish,
olinishi kerak bo‘lgan tishlarni olib tashlash). 2. Milk qizarganda, ko‘kim-
tir tus olganda darsonvalizatsiya yoki flyuktuorizatsiya yoki Kulajenko
usuli bilan vakum davolashdan keyin milk elektroforezi usulini qo‘llash.
3. Milklardan qon oqqanda — askorbin kislotasi bilan milk elektroforez
o‘tkazish. 4. Desensibilizatsiyalovchi davolash — xlorid kalsiy bilan
pipolfen, diprozinlardan birini qabul qilishni tavsiya etish. 5. Gigiyenik
tavsiyalar. 6. Bemorni o‘zi bajaradigan barmoq siypalash, silash (massaj,
uyda bajariladi). 7. Kerak bo‘lganda ortopedik, jarrohlik muolajalar
(okklyuzion-tish yuzalarini to‘g‘rilash, protezlar tayyorlash). 8. Umumiy
davolash: a) yaxshi va to‘liq ovqatlanish; b) polivitaminlar ichish; d) faol
xarakat va dam olish, badanni chiniqtirish.