S t o m a t o L o g I y a

Yuzaki-kataral gingivitlarni davolash uchun:
1. Og‘iz bo‘shlig‘ini sog‘lomlashtirish.
2. Tish karashlarini, toshlarini olib tashlash.
3. Turli vitaminlar (S, R, V, A, E), qabul qilishni tavsiya etish,
ularning ba’zilari elektroforez usulida qo‘llanadi.
4. Keratoplastik (kuydirib chirigan to‘qima o‘rnida yangilarini hosil
qildiradigan) ta’sir etuvchi (1—3%-li rezorsin eritmasi bilan 2—10%-li
xlorid sink, polimineral, furin, 0,1%—0,2%-li xlorgeksidin eritmasi,
dorivor o‘simliklar damlamalari kabilarni qo‘llash.
5. Uchlamchi asab (n. trigiminus) shoxlarini novokain bilan blokada
qilish, diadinamik toklar, kichik to‘lqinli toklar bilan ta’sir etib, asab
tolalari ishlarini me’yorlash, bo‘lgan similovchi milk og‘riqlarini
yo‘qotishgacha olib kelish, davolash.
6. Glyukokartikoidlarni tish-milk cho‘ntaklariga kirgizish, applikasiya
qilish (surdirish, shimdirish), 5%-li butadion malxami va boshqalarni
qo‘llash.
7. Qon tomirlari ishlarini yaxshilash uchun vikasol (shimdirish —
applikasiya) va ichdirish.
8. Kalsiy xlorid suyuqligini (10%) milkka elektroforez usulida
yuborish.
9. Milklarni uqalash-massaj qilish (qo‘l barmoqlari yoki maxsus
apparatlar, masalan "vibromassaj" apparati yordamida).
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

2 4 6
10. Kerak bo‘lganda ortodontik, ortopedik davolash usullarini
qo‘llash.
11. Albatta, og‘iz tozalik qoidalari bajarilishini ta’minlash, og‘iz
bo‘shlig‘ini tozalash, undagi yallig‘lanishni kamaytirish, davolashga
yordam beruvchi damlama, eleksirlar bilan chayish kabilar.
Gipertrofik gingivitni davolash, og‘iz bo‘shlig‘ini sog‘lomlash-
tirilgandan keyin sklerozga olib keladigan 50—60% glyukoza, glyuko-
kortikoidlar (gidrokartizon) larni in’eksiya yo‘li bilan milk so‘rg‘ichlariga
yuborish, geparinni milk elektroforezi milklardagi shishlarni, milk
hajmini pasaytiradi, qotiradi. Ular yordam bermasa, 20—30%-li rezorsin
eritmasini turunda yordamida cho‘ntaklarga kirgizib (kuydirib) qo‘yish,
shuningdek, prospidin malxami (30—50% li), xlorid sink (10—25%-li
eritmasi) keratoplastik ta’sir etib, patologik holatni ancha tuzatadi.
L.R. Rubin milkdagi gipertrofiyani davolash uchun, iskrali darsonval
toki yordamida, har bir milk so‘rg‘ichiga 1—3 soniya mobaynida iskra
yuborib ularning uchki qismlarini kuydirishni (muolaja o‘tkazilgach,
milk so‘rg‘ichlarida 2—4 nuqtada oq dog‘chalar-kuygan epiteliy yuzalari
hosil bo‘ladi) tavsiya etgan va u yaxshi natija beradi. Albatta, gipertrofik
gingivitni keltirib chiqargan sabablarni iloji boricha aniqlash zarur.
Masalan, gipertrofik gingivit tutqanoq-epilepsiya kasalligida juda kuchli,
rivojlangan holda bo‘ladi. Ba’zida terapevtik, fizioterapevtik, ortopedik
(prikusni to‘g‘rilash) usullar yordam bermasa, jarrohlik usuli bilan,
xususan gingivitni fibrozli shaklida, operativ usulda o‘sgan milklarni
qirqib tashlashga to‘g‘ri keladi. Hozirgi zamonda bu maqsadda
kriojarrohlik va lazer texnikalaridan foydalaniladi.