S. R. Matiyazova, G. D. Adilova

Sug‘urta obyekti
- shaxsiy sug‘urtada fuqarolarning hayoti, sog‘ligi, mehnat 
qobiliyati: mulkiy sug‘urtada binolar, qurilmalar, transport vositalari, uy-joy mulki, 
tashiladigan yuklar va boshqa moddiy boyliklarni saqlash bilan bog‘liq mulkiy 
manfaatlar; jismoniy yoki yuridik shaxsning o‘z hatti-harakati bilan uning shaxsga 
zarar keltirish fuqarolik mas’uliyati - mas’uliyatni sug‘urtalashda sug‘urta 

---

191 
obyektlari bo‘lib hisoblanadi. Riskni baholash maqsadida sug‘urta obyekti sug‘urta 
kompaniyasining mutaxassislari tomonidan ekspertiza qilinishi mumkin. 
Sug‘urta polisi
- sug‘urta shartnomasi tuzilganlik faktini tasdiqlovchi hujjat. 
Sug‘urta polisida quyidagi rekvizitlar bo‘lishi shart: sug‘urta kompaniyasining 
yuridik manzili, sug‘urtalanuvchining nomi, sug‘urta obyekti, sug‘urta 
mukofotining miqdori, shartnomaning amal qilish muddati. Sug‘urta qoplamasini 
to‘lashda sug‘urtalanuvchi sug‘urta polisini sug‘urta kompaniyasiga taqdim etishi 
zarur. 
Sug‘urta portfeli
-sug‘urta kompaniyasiga kelib tushgan sug‘urta 
mukofotlarining 
yig‘indisi. 
Sug‘urtalangan 
obyektlar 
soni, 
sug‘urta 
shartnomalarining miqdori ham sug‘urta portfeli tushunchasini anglatadi. Chet 
mamlakatlar sug‘urta amaliyotida ushbu ibora ishlab topilgan sug‘urta 
mukofotining hajmi tushunchasiga to‘g‘ri keladi. 
Sug‘urta puli
- 
sug‘urta majburiyatini bajarish hamda sug‘urta 
operatsiyalarining moliyaviy barqarorligini ta’minlash maqsadida yuridik shaxs 
maqomiga ega bo‘lmasdan o‘zaro kelishgan holda bir qancha sug‘urta 
kompaniyalarining ixtiyoriy uyushmasi. Sug‘urta puli, asosan, xavfli, yirik 
obyektlarni sug‘urtalash maqsadida tashkil etiladi. Har qaysi kompaniya o‘z 
sug‘urtalangan riskni pulga beradi va buning uchun, pul orqali yig‘ilgan sug‘urta 
mukofotlarining bir qismini oladi. Olingan sug‘urta mukofotlari hajmida sug‘urta 
qoplamasini to‘lash bo‘yicha javobgarlikni o‘z zimmalariga oladi. Xorijiy 
mamlakatlarda aviatsiya, atom, harbiy risklarni sug‘urtalash uchun sug‘urta puli 
tashkil etilgan.