S. M. Turobjonov, T. T. Tursunov, K. M. Adilova

= E0 + 0 .058 - - lg
bunda: E0 — normal oksidlovchi- qaytaruvchi potensial, V; n — berilgan elektronlar soni;

aoks.d ~ moddaning oksidlangan holdagi faolligi;
r — moddaning qaytarilgan holdagi faolligi.
Suvdagi sistemalarda faollik ko‘rsatkichlari katta darajada farqlanishi mumkin, shuning uchun erkin elektronlaming faolhgini ifodalashning qulay yo‘li — bu pe shkalasidir. U pH shkalasiga o'xshab quyidagicha aniqlanadi:
pe = - \ g [ a t \ .
Atrof-muhitning oksidlash-qaytarish qobiliyati uning pe ko‘rsatkichi bilan aniqlanadi. Moddaning bu ko‘rsatkichi uning quyidagi muhitda oksidlangan yoki qaytarilgan shaklda mavjudligini aniqlashga imkon beradi. Masalan, temirning oksidlanish-qaytarilish jarayoni quyidagicha amalga oshiriladi:
Fe3+ + e“ <=> Fe2+
E> =+0,771 В
To‘g‘ri reaksiyada Fe3+ elektron qabul qilib, oksidlantiruvchi vazifa-sini bajaradi va Fe2+ holatigacha qaytariladi. Qarshi reaksiyada esa Ре3+- qaytaruvchi rolini bajarib elektronni beradi. Yarim elementning potensiali 1? yoki qaytarilish potensiali, jarayonni vodorod yarim elementining potensialiga nisbatan yo‘nalishini ko'rsatadi:

Yarim elementlarning potensiallari moddaning faolligi 1, tempe­ rature 25°C va gazsimon komponentlarning bosimi 1 atm, ga teng bo'igan sharoitlar uchun aniqlanadi.

Elektrod potensialining moddalaming miqdori (yoki faolligi)ga bog‘liqligi Nernst tenglamasi bilan ifodalanadi:

Erkin elektronlar eritmada mavjud boMmasa ham, quyidagi tengla-mani yozish mumkin: