S. K. Ganiyev, M. M. Karimov, K. A. Tashev

Dastur-immunizatorlar
  -   fayllar  zaharlanishini  oldini  oluvchi 
dasturlar  ikki  xilga  bo‘linadi:  zaharlanish  xususida  xabar  bemvchi 
va  vimsning  qandaydir  xili  bo‘yicha  zaharlanishni  blokirovka 
qiluvchi.  Birinchi  xil  immunizatorlar,  odatda,  fayl  oxiriga  yoziladi 
va  fayl  ishga  tushirilganda  har  doim  uning  o‘zgarishini  tekshiradi.
183

---

Bunday  immunizatorlar  bitta  jiddiy  kamchilikka  ega.  Ular  stels- 
virus  bilan  zaharlanishni  aniqlay  olmaydilar.  Shu  sababli  bu  xil 
immunizatorlar hozirda ishlatilmaydi.
Ikkinchi xil immunizatorlar tizimni virusning ma’lum turi bilan 
zaharlanishdan  himoyalaydi.  Bu  immunizator  dastur  yoki  diskni 
shunday  modifikatsiyalaydiki,  bu  modifikatsiyalash  ulaming  ishiga 
ta’sir etmaydi, vims esa ulami zaharlangan deb qabul qiladi va suqi­
lib  kirmaydi.  Immunizatsiyalashning bu xili  universal  bo‘la  olmay- 
di,  chunki  fayllami  barcha  ma’lum  viruslardan  immunizatsiyalash 
mumkin  emas.  Ammo  bunday  immunizatorlar  chala  chora  sifatida 
kompyutemi  yangi  no‘malum  vimsdan,  u  vimsga  qarshi  skanerlar 
tomonidan aniqlanishiga qadar, ishonchli himoyalashi mumkin.