S. K. Ganiyev, M. M. Karimov, K. A. Tashev

Taqsimlangan  tarmoqlararo  ekran
  tarmoqning  alohida  kom-
pyuterini  himoyalovchi  markazdan  boshqariluvchi  tarmoq  mini-ek- 
ranlar majmuidir.
Taqsimlangan  brandmauerlaming  qator  funksiyalari  (masalan, 
markazdan  boshqarish,  xavfsizlik  siyosatini  tarqatish)  shaxsiy  foy­
dalanuvchilar  uchun  ortiqcha  bo‘lganligi  sababli,  taqsimlangan 
brandmauerlar  modifikatsiyalandi.  Yangi  yondashish 
shaxsiy  tar-
 
moqli  ekranlash  texnologiyasi
  nomini  oldi.  Bunda  tarmoqli  ekran 
himoyalanuvchi  shaxsiy  kompyuterda  o‘matiladi.  Kompyuteming 
shaxsiy ekrani (personal firewall) yoki tarmoqli ekranlash tizimi deb 
ataluvchi  bunday  ekran,  boshqa  barcha  tizimli  himoyalash  vosita- 
lariga bog‘liq bo‘lmagan holda, butun chiquvchi va kimvchi trafikni 
nazoratlaydi.  Alohida  kompyutemi  ekranlasbda  tarmoq  servisdan 
foydalanuvchanlik madadlanadi, ammo tashqi faollikning yuklanishi 
pasayadi.  Natijada,  shu tariqa himoyalanuvchi  kompyuter ichki  ser- 
vislarining zaifligi pasayadi,  chunki  chetki niyati buzuq  odam avval 
himoyalash  vositalarini,  sinchiklab,  qat’iy konfiguratsiyalangan  ek- 
ranni bosib o‘tishi lozim.
Taqsimlangan tarmoqlararo ekranning shaxsiy ekrandan asosiy 
farqi  -   taqsimlangan  tarmoqlararo  ekranda  markazdan  boshqarish 
funksiyasining  borligi.  Agar  shaxsiy  tarmoqli  ekranlar  ular  o‘ma- 
tilgan kompyuter orqali boshqarilsa (uy sharoitida qo‘llanishga juda 
mos),  taqsimlangan tarmoqlararo ekranlar tashkilotning bosh ofisida 
o‘matilgan boshqarishning umumiy konsoli tomonidan boshqarilishi 
mumkin.
222

---

Korporativ tarmoq ruxsatsiz foydalanishdan haqiqatan ham hi- 
moyalangan  hisoblanadi,  qachonki  uning  Intemetdan  kirish  nuqta- 
sida himoya vositalari  hamda tashkilot  lokal tarmog‘i  fragmentlari- 
ni, korporativ serverlarini va alohida kompyuterlar xavfsizligini ta’­
minlovchi yechimlar mavjud bo‘Isa.  Taqsimlangan yoki shaxsiy tar­
moqlararo  ekran  asosidagi  yechimlar  alohida  kompyuterlar,  kor­
porativ serverlar va tashkilot lokal tarmoq fragmentlari xavfsizligini 
ta’minlashni a’lo darajada bajaradi.
8.16-rasm. Taqsimlangan tarmoqlararo ekranlar yordamida 
korporativ serverlami himoyalash.
Taqsimlangan  tarmoqlararo  ekranlar,  an’anaviy  tarmoqlararo 
ekranlardan  farqli  ravishda,  qo‘shimcha  dasturiy  ta’minot  bo‘lib, 
xususan,  korporativ  serverlami,  masalan  Intemet-serverlami 
ishonchli  himoyalashi  mumkin.  Korporativ  tarmoqni  himoyalash- 
ning oqilona yechimi -  himoyalash vositasini u himoya qiluvchi ser- 
veri  bilan  bir  platformada  joylashtirishdir.  8.16-rasmda  korporativ
223

---

serverlami  taqsimlangan  tarmoqlararo  ekranlar  yordamida  himoya­
lash sxemasi keltirilgan.
An’anaviy  va  taqsimlangan  tarmoqlararo  ekranlar  quyidagi 
ko‘rsatkichlari bo‘yicha taqqoslanadi.
Samaradorlik.
  An’anaviy  brandmauer  ko‘pincha  tarmoq  peri- 
metri  bo‘yicha joylashtiriladi,  ya’ni u himoyaning bir qatlamini ta’­
minlaydi  xolos.  Agar  bu  yagona  qatlam  buzilsa,  tizim  har  qanday 
hujumga  bardosh  bera  olmaydi.  Taqsimlangan  brandmauer  operat­
sion tizimning yadro sathida ishlaydi hamda barcha kimvchi va chi­
quvchi paketlami tekshirib, korporativ serverlami ishonchli himoya- 
laydi.