|
ikkilanma simpleks algoritmini bir marta qo’llasak, ushbu jadval hosil bo’ladi.
I
|
Bazis
|
is ff.
§ f
|
A0
|
1
|
-1
|
-3
|
0
|
0
|
0
|
0
|
A1
|
A2
|
A3
|
A4
|
a5
|
A6
|
A7
|
1
|
A3
|
-3
|
4
|
0
|
0
|
1
|
2
|
1
|
0
|
0
|
2
|
A2
|
-1
|
3
|
0
|
1
|
0
|
-1
|
0
|
0
|
1
|
3
|
A1
|
1
|
0
|
1
|
0
|
0
|
-1
|
-1/2
|
0
|
1/2
|
4
|
A6
|
0
|
1
|
0
|
0
|
0
|
1
|
1/2
|
1
|
-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3/2
|
m+1
|
N- -
|
-15
|
0
|
0
|
0
|
-6
|
-7/2
|
0
|
1/2
|
Oxirgi jadvaldan X = (0,3,4) bo’lib, Nmin =-15 butun sonli yechimni olamiz.
Eslatma. Boshlang’ich bazisda sun’iy vektorlar kiritilgan bo’lsa, qo’shimcha shartlarni tuzishda ular hisobga olinmaydi.
Mavzuning tayanch tushunchalari
Transport masalasi, rejalashtirish matritsasi, transport masalasining matematik modeli, yopiq model, ochik model, shimoliy-g’arbiy burchak usuli, taqsimot usuli, yopiq siniq chiziq zanjiri (sikl), baholarning algebraik yig’indisi, potensiallar, potensiallar usuli, stanoklarda detallarga ishlov berish operatsiyalarini taqsimlash masalasi, avtotransportning yuksiz bosib o’tadigan yo’lini minimallashtirish masalasi, parametrli chiziqli dasturlash masalasi, butun sonli dasturlash masalasi, Gomori usuli.
Takrorlash uchun savollar
Transport masalasi qanday qo’yiladi?
Transport masalasining yopiq modeli nima?
Rejalashtirish matritsasi nima?
Transport masalasining matematik modeli qanday?
Qanday modelga ochiq model deyiladi?
Shimoliy-g’arbiy burchak usuli nima?
Taqsimot usuli qanday usul?
Taqsimot usulining optimallik mezoni (kriteriysi) nima?
Transport masalasining qo’yilishini jadvalda ko’rsating?
Transport masalasida boshlang’ich reja qanday tuziladi?
Transport masalasi chegara shartlari sistemasi nechta chiziqli bog’lanmagan tenglamalarni o’z ichiga oladi?
Yopiq siniq chiziq zanjiri (sikl) nima?
Baholarning algebraik yig’indisi qanday topiladi?
Ta’minlovchining potensiali nima?
Iste’molchining potensiali qanday topiladi?
Qo’shimcha ta’rif nima?
Potensiallar usulining optimallik mezoni qanday topiladi?
Potensiallar usulining algorifmi qanday?
Transport masalasiga qanday masalalarni keltirish mumkin?
Stanoklarda detallarga ishlov berish masalasi nima?
Parametrli chiziqli dasturlash masalasi qanday qo’yiladi?
Parametrning ma’nosi nima?
Parametrli dasturlash qanday holda kelib chiqadi?
Chiziqli funksiya C} koeffitsiyentlari uchun parametrli dasturlash nima?
Iqtisodning qanday masalalari butun sonli dasturlashga olib keladi, misollar keltiring?
Butun sonli dasturlash, chiziqli dasturlashdan nima bilan farq qiladi?
Butun sonli dasturlashning qo’shimcha shartlari nima?
Gomori usuli nimalardan iborat?
Qo’shimcha shartlarning geometrik tasviri qanday?
Gomori usulini misolda ko’rsating.
Mustaqil ish uchun topshiriqlar
10 misollarda, bir xildagi mahsulotni taqsimlashda uchta ta’minlovchi va beshta iste’molchi bor. ai (i = 1,2,3) ta’minlovchilardagi yuklar miqdori, b} (j = 1,2,3,4,5) iste’molchilarning yuklarga talablari, Cv i -ta’minlovchidan j -
iste’molchigacha yuk 1 birligining tashish bahosi (so’m) quyidagi matritsa bilan berilgan bo’lsin:
a C11 C12 C13 C14 C15 a C21 C22 C23 C24 C25
a C31 C32 C33 C34 C35
b1 b2 b3 b4 b5
Yuk tashishning shunday rejasini tuzingki, uni tashish uchun ketadigan umumiy transport harajati minimal bo’lsin. Masalani taqsimot va potensiallar usullari bilan yeching.
160
|
6
|
13
|
14
|
18
|
14
|
|
350
|
5
|
13
|
18
|
17
|
8
|
400
|
25
|
14
|
7
|
5
|
16
|
о
|
400
|
6
|
10
|
15
|
6
|
3
|
240
|
11
|
4
|
10
|
18
|
9
|
2.
|
250
|
24
|
21
|
9
|
16
|
17
|
|
170
|
190
|
140
|
180
|
120
|
|
|
175
|
225
|
230
|
170
|
200
|
350
|
22
|
14
|
16
|
28
|
30
|
|
150
|
14
|
6
|
4
|
9
|
4
|
200
|
19
|
17
|
26
|
36
|
36
|
л
|
250
|
17
|
10
|
19
|
11
|
5
|
300
|
37
|
30
|
31
|
39
|
41
|
4.
|
200
|
15
|
11
|
6
|
13
|
8
|
|
170
|
140
|
200
|
195
|
145
|
|
|
180
|
120
|
90
|
105
|
105
|
280
|
4
|
7
|
8
|
14
|
9
|
|
250
|
7
|
9
|
16
|
10
|
16
|
340
|
15
|
11
|
6
|
17
|
11
|
с
|
350
|
13
|
12
|
18
|
12
|
20
|
280
|
13
|
18
|
10
|
12
|
22
|
6.
|
300
|
9
|
15
|
0
|
13
|
13
|
1
3
170 160 190 200 180
150 170 190 210 180
400
|
13
|
9
|
5
|
11
|
17
|
|
220
|
20
|
17
|
13
|
2
|
17
|
250
|
14
|
5
|
12
|
14
|
22
|
Q
|
400
|
6
|
10
|
9
|
4
|
15
|
350
|
20
|
17
|
13
|
18
|
21
|
8.
|
280
|
3
|
7
|
13
|
6
|
23
|
|
200
|
170
|
230
|
225
|
175
|
|
|
160
|
180
|
170
|
200
|
190
|
150
|
8
|
20
|
7
|
11
|
16
|
|
200
|
5
|
7
|
4
|
2
|
5
|
200
|
4
|
14
|
12
|
15
|
17
|
1 n
|
175
|
7
|
1
|
3
|
1
|
10
|
150
|
15
|
22
|
11
|
12
|
19
|
10.
|
225
|
2
|
3
|
6
|
8
|
7
|
|
160
|
70
|
90
|
80
|
100
|
|
|
100
|
130
|
80
|
190
|
100
|
Adabiyotlar
9.
Safayeva Q., Beknazarova N. Operatsiyalarni tekshirishning matematik usullari. 1-qism, -Toshkent, O’qituvchi, 1984.
Karasev A.I. i dr. Kurs visshey matematiki dlya ekonomicheskix vuzov. Chast II. - M.: Visshaya shkola, 1982, 320 s.
Kuznesov A.V., i dr. Matematicheskoye programmirovaniye. Uchebnoye posobiye. -M.: Visshaya shkola, 1980, 300 s.
Karmanov V.G. Matematicheskoye programmirovaniye. Uchebnoye posobiye, Izd-vo: FIZMATLIT, 2001 g., 264 str.
Kostevich L.S. Matematicheskoye programmirovaniye. Izd-vo: Novoye znaniye, 2003 g., 214 s.
7- mavzu. Iqtisodiy sub’ektlar o’rtasida xo’jalik aloqalarini optimallashtirish. Ko’p bosqichli. Transport masalasi.
Reja:
Transport masalasini iqtisodiy qo’yilishi va turlari.
Matritsa va matematik modelni tuzilishi.
Transport masalasida optimal baholarni qo’llanilishi.
Ko’p bosqchli transport masalasi.
Transport masalasini iqtisodiy qo’yilishi va turlari
Bir necha ishlab chiqarish korxonalarida bir xil mahsulot zapaslari mavjud. Ularni iste’molchilarga yetkazib berish zarur. Har bir ishlab chiqarish korxonani taklif qiladigan mahsulotlarni hajmi, iste’molchilarning talab hajmi, har bir taminotchidan har bir iste’molchiga bir birlik mahsulot tashish uchun ketgan transport harajatlari ma’lum.
Ta’minotchilar va iste’molchilar orasidagi shunday optimal xo’jalik aloqalarni aniqlash kerakki natijada iste’molchilarni mahsulotga bo’lgan talabi ishlab chiqaruvchilarni imkoniyatiga qarab qondirilsin va yuklarni tashishga ketgan transport harajatlari eng kam bo’lsin.
Transport modeli mahsulot turiga ko’ra bir mahsulotli va ko’p mahsulotli transport modellarga bo’linadi.
Ko’p mahsulotli model o’z o’rnida o’zaroalmashinuvchi va o’zaroalmashishi mumkin bo’lmagan mahsulotlar uchun alohida tuziladi. Agar tovarlar o’zaroalmashinuvchi bo’lsa bu holda ularni shartli mahsulotga keltirib oddiy, bir mahsulotli transport masalasi usullari bilan yechish mumkin. Masalani sut, sut mahsulotlari.
Mahsulotlar iste’molchilarga yetkazib berishdan avval, qayta ishlash jarayonidan o’tish zarur bo’lsa, bu holda ko’p bosqichli transport masalasi hosil bo’ladi va xususiy usullar bilan yechiladi. Tuzilgan davrga ko’ra statik va tuzilgan davrga ko’ra statik va dinamik transport masalalari mavjud. Dinamik transport masalasini matritsa modeli blok shaklida tuzilib vaqt omilini e’tiborga oladi.
Ba’zi bir masalalarda transport harajatlaridan tashqari ishlab chiqarish harajatlari ham e’tiborga olinadi. Bu holda ishlab chiqarish transport masalasi hosil bo’ladi:
i - ishlab chiqarish korxonalari nomeri, (i = 1,
Do'stlaringiz bilan baham: |
