S. Eshtemirov elektron jadvallar ( 0 ‘quv qo‘llanma)

2.8. Hujjat varaqlarini guruhga olish imkoniyatidan foydalanish
28

---

Familiyasi va ism Ish ftaji Oylifc naoshi
M.
iji
O
i
.
i
- L'
T
Yangi aiaoiM
H 
I 
I 
I 
J
 
I 
»
qilayotgan tinfl
X T
FanUyasi va Mi 
Oy*
{M
i
iowriwK 
To*wT
-to-ntfju/'i •
_.TQT4
•tasT-Jvi*
Tmgl
ло
ЭЯ
зьо
?h)
КД
4СГ»
ЛЮ
то
*0
ппа
~«К»«м Л5я/Ьет1У 
.
JJLL
Со-*” *
Тамг-чМ
МзЦгмв А 
botjyrv U
О»» 
Mt«M
5 
«О  
ГО 
430 
BCU
по
■aoshi
1000
540‘
ВО
\т
МЛ)
I
2.8.1- rasm.
Yoki varaqlami qaytadan guruhga olib, C3 katakchadagi ma’lumotni o‘chirib yuboring. 
Barcha varaqlaming C3 katakchalaridagi ma’lumotlaming o‘chib ketganligining guvohi 
bo'lasiz. Shuningdek, aytilgan fikrlarga ishonch hosil qilish maqsadida, 
J Ih c tI 
ning F2 
katakchasiga =B2+1 formulani yozing (bu formula o‘qituvchilaming ish stajlari bir yilga 
oshganligini bildiradi) yoki ixtiyoriy bir katakchadagi ma’lumotni o'zingizga ma’qul tarzda 
formatlang va bu o‘zgarishlaming boshqa varaqlarda qanday o'z aksini topayotganligini 
tahlil qiling.
Hujjat varaqlarini guruhga olib, ular ustida o‘ta katta hajmdagi biror ishni qisqa vaqt 
ichida bajarish mumkin ekanligi endi ko'rinib turibdi. Agar shunday o'zgarishlami biror 
tuman miqyosida mavjud bo‘lgan barcha maktablar uchun amalga oshirish kerak bo'lsa, 
qancha vaqt va mehnat tejalishini tasawur qilsa bo'ladi.
Bu juda yaxshi imkoniyat bo'lishi bilan birgalikda uning o'ta xavfli tomonini ham 
unutmaslik kerak. Agar e’tiborsizlik qilib, ya’ni varaqlar guruhga olinganligini unutib, 
yakka tartibda biror varaqda qilinishi kerak bo'lgan o'zgarishlami qilsangiz, bu o'zgarishlar 
barcha varaqlarda o'z aksini topadi. Natijada kerakli ma’lumotlami yo'qotib qo'yasiz. 
Shunday holat ro'y bersa, uskunalar panelidagi Отменить (Bekor qilish) uskunasidan yoki 
Правка menyusining shu nomli bandidan foydalansangiz, oxirgi qilingan o'zgarishlar 
bekor qilinib, oldingi holatiga qaytariladi.
29

---

Guruhga olinadigan varaqlar soniga chegara qo‘yilmagan. Varaqni guruhdan chiqa­
rish uchun quyidagi usullaming biridan foydalaning:
-
yakka varaqni guruhdan chiqarish uchun varaq nomini Ctrl tugmachasini bosib 
turib cherting;
-
guruhdagi barcha varaqlami guruhdan chiqarish uchun ulardan birini o‘ng 
tugmacha yordamida cherting va hosil boMgan paneldan Разгруппировать листы 
(Varaqlami guruhdan chiqarish) bandini tanlang;
-
barcha varaqlami gumhdan chiqarish uchun biror varaq nomini chertish ham 
yetarli.
Agar varaq guruhdan chiqarilgan boMsa, sarlavha satridagi [Группа] so'zi yo'qoladi 
va varaq yorliqlari ham eski rangini oladi. Tabiiyki, endi biror varaqda qilingan ixtiyo­
riy o‘zgarish boshqa varaqlarda o‘z aksini topmaydi. Demak, guruhdagi biror varaqda 
alohida bir yoki bir nechta o'zgarishlar qilmoqchi boMsak, uni guruhdan chiqarib bu 
ishni amalga oshirish lozim. Kerak boMganda, ushbu varaqni yana qaytadan guruhga 
qo'shish mumkin.
2.9. BogMangan katakchalar im koniyatidan foydalanish
Oldingi mavzuda bir hujjatning varaqlari orasidagi bogManish masalasi bilan 
tanishdik. Endi butunlay boshqa-boshqa hujjatlar o‘rtasida o‘zaro bogManishni tashkil 
qilishni o'rganamiz.
Hujjat varaqlari bir guruhga olinganda, biror varaqda qilingan o‘zgarish ushbu gu­
ruhdagi barcha varaqlaming bir xil manzilli katakchalariga ta’sir qiladi. Shuning uchun 
katakchalar va ular o'zida saqlayotgan ma’lumotlar mosligiga e’tibor qilish kerak.
Lekin varaqlami guruhga olish amali yordamida bir necha hujjatlar yoki ularning 
biror qismlari o'rtasida bogManishni tashkil qilib boMmaydi.
Excelda biror hujjatda qilingan o'zgarishning boshqa hujjatning ixtiyoriy varagMning 
ixtiyoriy katakchasiga yoki ixtiyoriy varagMning ixtiyoriy boMagiga ta’sir qildirish imko­
niyati mavjud. Bu imkoniyat bogMangan katakchalardan foydalanish imkoniyati deyiladi.
BogMangan katakchalar imkoniyatlaridan foydalanilganda esa kerakli o‘zgarishni fa­
qat bitta hujjatning bir yoki bir nechta boshqa hujjatlaming katakchalari bilan bog' langan 
katakchalarida amalga oshirish yetarli. Ushbu o'zgarishlar barcha liujjatlaroing bogMangan 
katakchalarida o'z aksini topadi.
Bundan buyon bogManish tashkil qilinayotgan birinchi hujjatni dastlabki hujjat deb 
ataymiz.
Misol tariqasida biror shaharda mavjud bo'lgan barcha oshxonalarda sarflanadigan 
ba’zi mahsulotlaming bir qismiga sarflanadigan sarf-xarajatlar haqidagi hujjatlarni 
yaratish jarayoni bilan tanishamiz. Tushuntirish jarayoni soddaroq bo'lishi uchun 
bunday oshxonalar sonini uchta qilib tanlaymiz va ular uchun tayyorlangan hujjatiarga
30

---