S. Eshtemirov elektron jadvallar ( 0 ‘quv qo‘llanma)

ma’lumot turlaridan biri ro'yxatdir. Excelda ro‘yxat va ma’lumotlar bazasi tushunchalari
bitta tushuncha sifatida qaraladi. Ro'yxatning har bir satrida biror tushuncha yoki narsaga
taalluqli ma’lumotlar joylashsa, har bir ustunida esa bir xil turga mansub ma’lumotlar
joylashgan bo‘ladi. Masalan, biror kichikroq maktabda ishlovchi o ‘qituvchilar haqidagi
ma’lumotlar o ‘z aksini topgan quyidagi jadvalni olaylik (8.1.1-rasm).
8.1.1- rasm .
Ma’lumotlar bazasida har bir ustunining sarlavhasi uning maydonlari, har bir satri esa
yozuvlari deb ataladi. Bizning jadvalimiz maydonlari nomlari uchinchi satrda joylashgan
bo‘lib, ular « 0 ‘qituvchilaming familiyasi», «Ismi», «Otasining ismi», «Tug‘ilgan yili»,
«Ish staji», «Oylik maoshi», 
« F a rz a n d la ri 
soni» kabi nomlangan.
Hozircha 
ma’lumotlar bazasi ustida bajariladigan amallarni ikki guruhga bo'lamiz,
ya’ni m a’!umotiami kiritish va ularni qayta ishlash.
R o'y x a tg a ma 
lumotlami kiritish jarayonida ba’zan bitta maydonga aynan bir xil
m a’lum otlam i 
bir nechta satrlarga kiritishga to‘g ‘ri keladi. Ulami har safar klaviaturadan
terib chiqish shart emas. Buning uchun Сервис —*• Параметры —» Правка algoritmi
bo'yicha harakatlanib, Автозавершение значений ячеек (Katakcha qiymatini avtomatik
yakunlash) bandi oldiga bayroqcha o ‘mating (8.1.2-rasm). Natijada biror katakchani joriy
qilib, takrorlanuvchi belgilar ketma-ketligining bitta yoki bir nechta belgisini tersangiz,
qolgan belgilarini kompyuteming o'zi avtomatik tarzda teradi. Masalan, yuqoridagi
jadvalning «Ismi» nomli maydonidagi ixtiyoriy katakchasini 
j o r i y
qilib, «В» harfini
tersangiz, 
shu 
katakchada «Botir» so'zi paydo bo'ladi.
122

---