S. E. Xolmurotoy, N. T. Shoyusupova

II.  Rasmiy  guruh 
-  bu  tashkilotga  xos  b o ig a n   barcha  asosiy  belgilar 
rasmiylashgan,  m aium   bir  shakllarga  bo'ysungan jamoadir.  Shakl  sifatida  har xil 
sanksiyalar,  reglament,  nizom,  shtat jadvali,  norasmiy  kodeks,  shaxsiy  va  guruh 
majburiyatlari,  etika,  ichki  m e’yorlar  hisoblanadi.  By  shakllaming  majmui 
tashkilotning  rasmiy  tarkibini  hosil  qiladi.
Tashkilotda to'rtta  asosiy rasmiylashgan  obyektni  ko'rsatish  mumkin:
Birinchisi  — harakatlar va  munosabatlar (funksional va nofunksional).  Harakat 
va  munosabatlami tartibga solib  tashkilot  rasmiy tarkibining  muhim va  murakkab 
funksiyasidir.
Ikkinchisi — jamoaning asosiy, maqsadi va vazifalari. Guruhlaming ko‘p turlarida 
jamoaning maqsadi ko‘pincha guruh tashkil boigandan keyin paydo boiadi.  Boshida 
guruh  tashkil  topadi,  keyin  esa  odamlar  aloqa  predmetini,  munosabatlar  usulini, 
vaqtni  birgalashib  o'tkazish  usullarini  qidira boshlaydi.
Uchinchisi -  guruhga a’zolik.  Birinchidan, tashkiliy a’zolik - erkin va ixtiyoriy; 
ikkinchidan  -  tashkilotga  kirish  cheklangan  va  ma’lum  cheklovlar  bilan  bog‘liq. 
Tashkilotning a’zoligi m aium  bir shartlami bajarish yoki ularga rioya qilishni talab 
qiladi,  tashkilotdan  chiqib  ketish  esa  ma’lum  bir  noxush  oqibatlarga  olib  keladi.
To‘rtinchisi  --  guruhning  imidji,  ya’ni  qiyofasi guruh  rasmiylashgandan  keyin, 
u  rasmiy  maqomga  erishganda  paydo  boiadi.  Tashqi  muhit  guruhni  odamlar 
birlashmasi deb qabul qiladi va u bilan m aium  bir munosabatlami o‘matadi. Tashqi 
muhit  guruhni  qanday  qabul  qiladi  va  qanday  munosabatlar  o ‘rnatadi,  degan 
savollarga javoblar  ijtimoiy  guruhning  a’zolari  uchun  befarq  emas.
inson  shaxsi  uchun  tashkilotning  rasmiy  tarkibi  ikki  qarama-qarshi  ma’noni 
bildiradi.
Birinchi  tomondan,  u  shaxsni  bosadi  va  axborotni  katta  hajmdagi  massa  deb 
odam bilan  qabul  qiladi.  Bu  axborotni  bilish,  yodda tutish va hisobga olish lozim. 
Rasmiy  tarkib  insonni  soddalashtiradi  va  uning  xulqini  ijtimoiy  m e’yorlar  bilan 
chegaralab  qo‘yadi.
Ikkinchi  tomondan,  rasmiy  tarkib  shaxsiy  javobgarlikni  pasaytiradi,  shaxsga 
yordam beradi, uning xulqini belgilaydi va jamoada mumkin boigan o'zboshimchalik 
va boshqarib boimaydigan  ijtimoiy muhitdan himoya  qiladi.
Taslikilotning rasmiy tarkibiga odamning munosabati  ijobiy yoki salbiy boiishi 
mumkin.