S burxonov, O‘. Xudoyorov, Q. Norqulova, N. Ruzikulova, L. Goibova matematika umumiy o‘rta ta’lim maktablarining

Bir xil maxrajli kasrlarni qo‘shish 
1.
Doirani teng 8 bo‘lakka bo‘lib, Ikki bo‘lagi sariqqa, 
uch bo‘lagi yashil rangga bo‘yaldi. Doiraning qancha 
qismi bo‘yaldi?
 2.
To‘g‘ri to‘rtburchakni teng olti bo‘lakka bo‘lib, bitta 
bo‘lagini bo‘yang. Endi yana bitta bo‘lagini bo‘yang. 
Jami to‘rtburchakning qancha qismi bo‘yaldi? 
Yechish:
+ =
Javob:
to‘rtburchakning oltidan ikki qismi bo‘yalgan.
Maxraji bir xil kasrlarni qo‘shish uchun kasr 
maxraji o‘zi yoziladi, suratlari qo‘shiladi.
3.
Kasrlarni qo‘shing:
1
4
3
5
1
6
2
6
1
6
1
5
2
7
2
10
1
4
7
9
11
12
2
5
3
7
4
10
1
4
2
9
7
12
+
+
+
+
+
+
http://eduportal.uz

---

155
4.
Shakllarning qancha qismi bo‘yalgan? Qancha qismi 
bo‘yalmagan? Kasr ko‘rinishida yozing. Bo‘yalgan va 
bo‘yalmagan qismlarning yig‘indisini toping.
Namuna:
+ = = 1
5.
Kasrning surati va maxrajidagi yulduzcha o‘rniga 
qanday raqamlar qo‘yilsa, to‘g‘ri kasr hosil bo‘ladi:
6. 
3 
∙
281 473 
∙
2 
242 
∙
3 2 
∙
473 – 220
191 
∙
5 4 
∙
241 
8 
∙
121 364 
∙
2 + 223
7.
To‘rtburchak 8 ta teng bo‘lakka bo‘lindi. Uchta 
bo‘lagi yashil, bitta bo‘lagi ko‘k rangga bo‘yaldi. 
To‘rtburchakning qancha qismi bo‘yaldi? Bo‘yalgan 
qismlarni kasr ko‘rinishida ifodalang va ularning 
yig‘indisini toping.
 1.
Perimetri 16 cm bo‘lgan kvadratni 8 bo‘lakka teng 
bo‘ling. Besh bo‘lagini sariqqa, ikki bo‘lagini yashil 
rangga bo‘yang. Natijada, kvadratning qancha qismi 
bo‘yaldi? Bo‘yalgan qismini kasr ko‘rinishida ifodalang 
va ularning yig‘indisini toping. 
 2.
1) 6, 14, 20 sonlarining yarmini toping.
2) 6,15 sonlarining uchdan bir qismini toping.
3) 8, 16, 24 sonlarining choragini toping.
2
4
*
2
4
*
4
4
8
*
*
4
2
4
*
4
7
*
; ; ; ; ;
http://eduportal.uz

---

156