S burxonov, O‘. Xudoyorov, Q. Norqulova, N. Ruzikulova, L. Goibova matematika umumiy o‘rta ta’lim maktablarining

 6.
Radiusi 1 cm 5 mm va 2 cm 5 mm bo‘lgan ikkita 
aylana chizing. Ularning diametrini o‘lchang.
7.
Ikkita avtomobil ikki shahardan bir vaqtda bir­
biri tomon yo‘lga chiqdi. Birinchi avtomobil 
1 soatda 90 km, ikkinchisi esa 1 soatda 80 km 
yo‘l bosmoqda. Agar ikki shahar orasidagi masofa 
1304 km bo‘lsa, 2 soatdan keyin ular orasida necha 
kilometr masofa qoladi?
To‘g‘ri va noto‘g‘ri kasrlar 
Surati maxrajidan kichik kasr to‘g‘ri kasr deyiladi:

 
a < b 
bo‘lsa, – kasr to‘g‘ri kasrdir. Masalan: ,
 
Surati maxrajiga teng yoki maxrajidan katta 
bo‘lgan kasr noto‘g‘ri kasr deyiladi:
a 
≥
 b 
bo‘lsa, – kasr noto‘g‘ri kasrdir. Masalan: —; —
2
3
¯
3
4
¯
16
5
a
b
a
b
7
7
http://eduportal.uz

---

135
1. 
a) Maxraji 5 bo‘lgan barcha to‘g‘ri kasrlarni yozing.
b) Surati 5 bo‘lgan barcha noto‘g‘ri kasrlarni yozing.
 2.
a) Ikkita doiraning har biri teng 6 ga bo‘linib, hosil 
bo‘lgan bo‘laklarning 8 tasi olingan bo‘lsa,
bu noto‘g‘ri kasr — ko‘rinishida yoziladi. 
b) Doiraning bo‘linishlar sonini noto‘g‘ri kasr ko‘­
rinishida ifodalang:
3. 
To‘g‘ri va noto‘g‘ri kasrlarni ajratib, alohida yozing:
; ; ; ; ; ; ; .
4.
Uzunligi 8 cm bo‘lgan kesma nechta bo‘lakka 
bo‘lingan?
Ushbu kesmaning – ; – ; – ; – ; – ; – kasrlarga 
mos bo‘lak uzunligini ko‘rsating. 
Namuna:
 5.
Radiusi 2 cm ga teng ikkita doira chizing. Ularni 
teng to‘rt qismga ajrating va birinchisining 2 ta, 
ikkinchisining 3 ta qismini bo‘yang. Har birining 
ajratilgan bo‘laklar sonini kasr ko‘rinishida ifodalang.
1
8
¯
1
4
¯
9
10
¯
9
2
¯
13
10
¯
6
4
¯
5
8
¯
3
2
¯
2
5
¯
1
8
3
4
1
4
5
8
3
8
1
2
8
6
http://eduportal.uz

---

136