S avezbayev

Boshqarishning muloqatli tizimi 
 
Muloqatli tizimning (YEA elementi) asosiy maqsadi YEТLAТ ishini 
boshqarish va loyihalashning kuchsiz shakllangan masalalarini birgalikda yechish 
hisoblanadi. Bunda loyihachi bilan tizimning birgalikdagi harakatlari jarayonining 
ЕА 
ЕМ 
ЕР 
ЕG 
ЕТ 
ЕК 
ЕН 
ЕВG 
ЕВТ 
ЕВХ 
ЕО 
1 
2 
… 
n 
ЕR 
ЕZ 
ЕS 
ЕM 
ЕE 
ЕC 

---

67 
ma’lumotlar va operatsiyalardan tashkil topgan qismlari ajratiladi. Birinchi 
vaziyatda muloqat dasturlari tomonidan ma’lumotlar almashish tizimini yechish, 
ikkinchi vaziyatda esa YEТLAТning faoliyati kontseptsiyasiga kiritilgan 
loyihalash metodologiyasini qo’llab-quvvatlash, masalani ketma-ket yechishni 
boshqarish ta’minlanadi. 
Kompyuter dasturlari ishlarining 
interaktiv (muloqatli) tartibi
deb, uning
odam bilan EHM orasidagi doimiy birgalikdagi harakatlarni, ular orasidagi 
so’rovlar va javoblar almashishlarni ko’zda tutuvchi, bajarilishiga aytiladi. 
Shunday qilib hisoblash jarayonini egiluvchan (moslashuvchan) boshqarish 
ta’minlanadi. Shu ma’noda EHMda ma’lumotlarni 
muloqatli qayta ishlash
to’g’risida ham aytiladi. 
 
3. Loyihachini metodologik qo’llab quvvatlash 
 
Metodologik qo’llab-quvvatlash tizimi (YEM elementi) tizim bilan 
ishlashning barcha darajalarida loyihachiga metodologik yordam berish va 
ma’lumotlarni qayta ishlashning unifikatsiyalangan harakatlarini bajarish uchun 
zarur dasturiy, ma’lumot va metodik ta’minot komponentlari yig’indisini o’z 
ichiga oladi. Metodologik yordam deganda loyihachiga (muloqatli tizim orqali) 
quyidagi ma’lumotlarni yetkazib berishni tushunamiz: 
- namunaviy yechimlar; 
- loyihalash jarayonida foydalaniladigan har xil o’lchamlar va omillarning 
ahamiyatlilik darajasi to’g’risidagi statistik ma’lumotlar; 
- oldindan tayyor savollar va ularga tayyorlangan javoblar ko’rinishidagi 
metodik tavsiyalar; 
- o’xshash loyihaviy masalalarni yechishning mavjud tajribasi.