С а д р и д д и н а й н и й э с к и м а к т а б

подасидек тўда-тўда бўлиб, овқат излаб шаҳарларга келар, улар
йўл устида, ариқлар бўйида, сойлар тагида, қум тепалари остида
ўлиб ётар эдилар. Бу фожиали манзара ёлғиз далалардагина
бўлмасдан, шаҳар кўчаларида ҳам одат ҳукмига кирган эди.
Кўклам яқинлашган сайин ўлканинг захираси тағин озая бориб,
очлар ва очдан ўлаётгаиларнинг сонлари кўпаяр эди.
Бунинг устига, очлик ва қаҳатчиликнинг тўнғич боласи бўлган
тиф (терлама касали) пандо бўлнб, халқни иккинчи томондан
қириб, тунроққа топшира берди.
Қўқон мухториятинннг бошлиғи Эргаш ва бошқа босмачилар-
нинг 
хуружи, 
дашнақиюнларнинг 
тартибсизликлари 
Ўрта
Осиёнинг боқчаси саналган Фарғонани бойўғилхонага анлантирди.
Колесов 
воқеаси
1
 
баҳонаси 
билан 
бошланган 
амирнинг
жаллодлиги у томондаги меҳнаткашларнинг бошларига бошқа
бир бало бўлиб тушди.
Дуруст, Шўролар ҳукумати мустаҳкамланган ерларда бу
фалокат селобининг олди бир оз олинди: ҳар ерда очлик билан
курашадиган қўмита ва жамиятлар тузилди, ҳукумат қўлидаги
озиқлар кундалик муайян норма билан халқ оммасига тақсимла-
на борди. Уйсиз, жойсиз очлар умумий ётоқхоналарга тўпланиб
имкон борича едириб, кийинтирилдилар. Тиф касаллигининг
олдини олмоқ учун тиббий ва бошқа чоралар кўрилди. Лекин
бу ишлар шаҳарларда, юқорида айтилаганча, Шўролар ҳукумати
нуфуз топган ерларда эди. Аммо бошқа жойларда, айниқса, қиш-
лоқларда одам болаларининг толеи тақидирга ҳавола қилинган эди.
1 Тарихда Колесов воқеаси 1918 йил Бухорода содир бўлган. Туркистон Халқ 
Комиссарлари Советининг раиси Ф. И. Колесов (1881 — 1940) бошлиққизил гвардия- 
чилар Ёш бухороликлар билан ҳамкорликда Бухоро амирлиги истибдодига қарши 
кураш олиб бордилар. Бироқ кучлар тенг бўлмаганлиги сабабли амирнинг қўли 
баланд келади. Қизил гвардиячилар билан Бухоро амирлнги ўртасида Қи- 
зилтепада сулҳ тузилади. Бироқ амир Олимхон яраш аҳдини бузиб, Ёш бухо- 
роликлар, Қизил гвардинчилар, барча тннч аҳолига қарши газоват-қирғин эълон 
қилади. Колесов воқеаси номи билан аталган бу қирғинбаротда (1918) минг-минг 
бегуноҳларнинг қони тўкилади. (Ред.)
70
.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---