S a b d I r a s I l o V, N. T o L i p o V, N. O r ip o V a

tegishli boMsagina, m ateriallilik, ranglar uyg‘unligi va
koloritni yaratadi.
Manzaraning fazoviy kengligini, masalan, faqat havo
perspektivasi tufayli ranglar o'zgarishini ko'rsatib beruv-
chi rangli d og‘lar em as, balki yer yuzasida joylashgan
narsalar va obyektlar: daraxtlar, qurilishlar, t o ‘g ‘ri to ‘rt-
burchakli va notekis maydonlarni o ‘lchamlari va chiziqlar
aniqligi ranglarda o ‘zgarib manzaraning fazoviy uzoqlash-
ishini yaratadi. T og‘larni, m asalan, ikkinchi va o lis ko‘-
rinishda umumiy rang dog'Iarida ifoda etish mumkin emas.
Rang bilan ularning relefini va o'sim liklar tuzilishini tas-
virlash kerak.
Ishning yakunida natyurmort, manzara yoki portret-
ning u yoki bu joylari kerakli yorqinlikni olm ay qolgan
b o ‘lishi mumkin yoki aksincha, xaddan tashqari tusi va
rangi b o ‘yicha kuchli, um um iy rang tusidan "ajralib"
ko'rinishi mumkin. Yoritilgan joylar tusi b o‘yicha o ‘ta
keskin b o ‘lib, qog‘oz yoki m ato yuzasidan "chiqib" keti-
shi m um kin. Ba’zan, soyali joylar sezilarli mayda detal-
larga ega b o ‘lib, maydalashib k o‘rinadi. Bu holatlarning
hammasida ham 
um um lashtirish masalasi hal etiladi:
mayda boMaklarning keskin chegaralari m ayinlashtiriladi,
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

buyumlarning rangdorligi kuchaytiriladi yoki xiralashtiri-
ladi, keskin tuslar ochlashtiriladi yoki to ‘qlashtiriladi.
Umumlashtirish bosqichida naturaga yaxlitligicha qar­
ash, hamma narsani birdaniga ko'rish, ya'ni "tikilib qar­
ash" kerak. Buyumlar guruxining barchasi tarqoq b o ‘lib
tuyuladi, am m o shu paytda tus m unosabatlarini, natura