S a b d I r a s I l o V, N. T o L i p o V, N. O r ip o V a

3-MASHQ. Kechki yoki ertalabki yorug‘likda ishlan-
gan boshning ranglavhasi.
Mashqning maqsadi — naturaning ertalabki va kechqurungi 
yorug‘Iikdagi rang ifodasini o ‘zlashtirish.
Awalo bu mashqning ertalabki va kechki spekr nurlanish 
xususiyatlarini eslab ko‘rish lozim. Yorug‘lik muhitini tahlil 
qilib, kechki quyosh nurida yoritilgan boshda zargaldoq-qizil 
ranglar, soya qismida osmonning sovuq refleks tuslanishlari 
mavjud boMadi. Masalan, zarg‘aldoq quyosh nurida boshning 
soya qismida zangori, sariq nurdagi soya qismida esa havorang 
ranglar hosil bo‘ladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Plener amaliyotida ertalabki va kechki qo‘yilmalarni nav- 
bat bilan ishlash maqsadga muvofiqdir.
Ertalab qo‘yilgan naturani ishlash kechqurungiga o‘xshaydi, 
lekin ranglar yorqin va jozibadorroq bo4adi. Ertalabki yorug1- 
likning fizik xossasi shundan iboratki, havoda chang kamroq 
bo‘lganligi uchun quyosh nuri spektrining keng diapazonida 
yerga tushadi.
Ertalab va kechqurungi yorugclikda naturani ishlaganda ishni 
muvaffaqiyatli bo‘lishi ko‘p jihatdan yodda saqlab qolingan 
dastlabki taassurotga bog‘liq.
Shuningdek, tasvirlash uchun tanlangan etyud o ‘lchami 
yanada ham kichikroq bo‘lgani ma'qul. Chunki kunning bu 
vaqtlarida (ertalab va kechqurun) o‘zgarish juda tez sodir bo‘ladi. 
Etyud vaqti 15—20 daqiqaga mo‘ljallanadi.
Plenerda astoydil bir qancha etyudlar bajarilgach, uzoq 
muddatli mashqlarni 2-3 seansga moMjallab bajarish mum­
kin.
P o r t r e t r a n g t a s v i r i
Yuqorida bajarilgan mashqlar, asosan, boshning rang-
tasviriga qaratilgan edi. Portret kompozitsiyasi, badiiy
obraz, umuman ijodiy vazifalar to‘g‘risida so‘z yurit-
madik. Kompozitsiya darslarida bu mavzu muhim o‘rin