Rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti

Laboratoriya ishini bajarish tartibi:
I guruh kationlariga Ag⁺, va Pb²⁺ kationlari kiradi, guruh reagenti xlorid kislota bo`lib, kam eruvchan xloridlarni hosil qiladi.
II guruh kationlariga Ca²⁺, Sr²⁺, Ba²⁺ kabi kationlar kiradi, guruh reagenti sulfat kislotadir.
Kationlar aralashmasini sistematik analiz qilish davomida kationlar guruhreagentlari ta'siridan tegishli guruhlarga bo'linadi.
1. Birinchi va ikkinchi guruhlar kationlarini aniqlash uchun 10-15 tomchi tekshiriladigan eritma olinib, probirkaga solinadi va unga tomchilab 2 N HCI va 2 N H₂SO₄ eritmalari qo'shiladi. Natijada AgCl, Hg₂Cl₂ PbCl₂, PbSO₄. BaSO₄. SrSO₄. CaSO₄, cho'kmalar (1-cho'kma) hosil bo'ladi.
2. Pb¹⁺ionini ajratish va topish uchun 1-cho'kma chinni kosachaga solinib, unga biroz issiq suvqo'shiladi va aralashma qaynaguncha qizdiriladi. Issiq eritma sentrifugalab, ajratilganda PbCl₂, eritmaga (2-eritma) otadi. Cho`kmada AgCl, Hg₂Cl₂, PbSO₄, BaSO₄, SrSO₄, CaSO₄, moddalar (2-cho'kma) qoladi. 2-eritmadagi Pb²⁺ ioni 1.5reaksiyalar yordamida topiladi.
3. PbSO₄ ni cho'kmadan ajratish uchun 2-cho'kmaga 30 % li ammoniy atsetat eritmasidan bir necha tomchi qo`shib, aralashma qaynaguncha qizdiriladi. Bunda qo'rg'oshin (PbCH₃COO)₂SO₄ shaklida eritmaga (3-eritma) o'tadi. Cho'kmada AgCl, Hg₂Cl₂, BaSO, SrSO₄ (3-cho'kma) qoladi.
4. Ag⁺ ni ajratish va topish uchun 3-cho'kmaga konsentrlangan NH₃ eritmasi qo`shib, yaxshilab aralashtirilganda kumush xlorid kompleks [Ag(NH<sub>3</sub>)<sub>2</sub>]<sup>+</sup> ioni (4-eritma) hosil qiliberitmaga o'tadi. Bunda Hg<sub>2</sub>Cl<sub>2</sub> o`zgarib,Hg+HgNH₂Cl ga aylanib, cho'kmaning rangi qorayadi. Shunday qilib,cho'kma tarkibida Hg+HgNH₂Cl, BaSO₄, SrSO₄. (4-cho'kma). 4-eritmadan HNO₃ta'sir ettirib topiladi