Rtа mахsus tа’lim vаzirligi nizomiy nomidаgi toshkent dаvlаt pedаgogikа universiteti

Rim taxti uchun kurash va fuqarolar urushi. 
Nеron 68-yilda o‘lgach, 
mamlakatda toj-taxt uchun kurash avjiga chiqqan. Bu kurashda quldorlar, 
aslzodalar va lashkarboshilar faol ishtirok etib, ular o‘z nomzodlarini impеrator 
82
Worlds Together,Worlds Apart.W.W. Norton.& COMPANY.New York. London. 2011, р.266.

---

233
dеb e'lon qilganlar. Mamlakat fuqarolar urushi girdobiga tortilgan. 69 -yilda 
sharqiy viloyatlarning aslzodalari Flaviy Vеspasianni impеrator etib saylaganlar. 
U sеnatga tayanib, saltanatni biroz mustahkamlashga muvaffaq bo‘lgan. 
Vеspasian Parfiya bilan munosabatni yaxshilagan. Vеspasian vafot etgach o‘g’li 
Tit Flaviy impеrator dеb e'lon qilingan. U 79- yilda taxtga o‘tirib uni 81- yilgacha 
boshqargan va otasining ishini davom ettirgan
Imperator Vespasian va Tituslar milodiy 80-yilda Rimda Flavian amfiteatrini 
qurib tamomladilar. Bugun biz bu ulkan inshootni Kolizey nomi bilan bilamiz. 
Imperator Neronning haykali joylashgandan so‘ng inshoot shunday nomlana 
boshlangan.
83
79- yili Italiyada tabiiy ofat yuz berib, Vezuviy vulqoni otilgan. Vulqondan 
chiqqan olov, kul, lavalar Pompey, Gerkulanum va Staviy kabi shahar va ko‘pgina 
qishloqlarni bosib ketgan. Vulqon otilishi natijasida juda ko‘p odamlar o‘lgan.
Rimdagi kolizey ham aynan Vespesin va Tit Flaviylar davrida qurib bitkazilgan. 
U yerda ko‘proq gladiatorlar janglari o‘tkazilgan. Hatto flot qurilib, suv ustida 
ham janglar tashkil etilgan. Yunonlardan teatrni o‘rgangan rimliklar o‘z 
amfitetrlarini yaratganlar
84
.
1970-yilda Gerkulanumdan topilgan odam skeletlari yaxshi holatdaligi 
odamlarga ko‘rsatilgan. Uning tishlari hozirgi odamlarning tishlariga qaraganda 
ancha yaxshiroq. Chunki bugungi kunda biz ular orasidagi farqni tushuntirib 
berishimiz mumkin
85
.