Ro’zmetova komila ning “Makroiqtisodiyot va mikroiqtisodiyot” fanidan bajargan mustaqil ishi fan

Ishsizlikning oqibatlari.   Ishsizlikning shaxsan ham, ijtimoiy darajada ham namoyon bo'ladigan iqtisodiy va iqtisodiy bo'lmagan oqibatlarini ajratib ko'rsatish.

Iqtisodiy bo'lmagan   ishsizlikning oqibatlari, birinchidan, psixologik va ijtimoiy, ikkinchidan, ishsiz qolishning siyosiy oqibatlari. Yoqilgan individual daraja Ishsizlikning iqtisodiy bo'lmagan oqibatlari shundan iboratki, uzoq vaqt davomida ish topa olmaslik etishmovchilik tuyg'usini uyg'otadi, odamlarni ruhiy stressga, tushkunlikka, asabiy (o'z joniga qasd qilishga qadar) va yurak-qon tomir kasalliklariga, do'stlarni yo'qotishga, jinoyatchilikka olib keladi. Ishsizlik xarajatlari, shuningdek, ta'lim, o'qitish va ma'lum bir malaka darajasini berish bilan bog'liq bo'lgan, natijada ularni qo'llash imkoniga ega bo'lmagan odamlarga etkazilgan va shuning uchun qaytaradigan xarajatlar bilan bog'liq bo'lgan jamiyat zararini ham o'z ichiga olishi kerak.

Iqtisodiy   ishsizlikning ta'siri individual daraja   hozirgi paytda daromadning yoki daromadning bir qismini yo'qotish, shuningdek, malaka yo'qolishidan iborat (bu ayniqsa so'nggi kasb egalari uchun juda yomon) va shuning uchun kelajakda daromadning pasayishiga olib keladigan yuqori haq to'lanadigan, obro'li ish topish imkoniyatlarining pasayishi. Yoqilgan jamiyat darajasi   Umuman olganda, bu oqibatlar yalpi ichki mahsulotni etishtirishdan, real YaIMning potentsialdan orqada qolishidan iborat.

Amaliy ishlab chiqarish va potentsial yalpi ichki mahsulotning ortda qolishi va AQShning bir necha o'n yilliklar davomida olib borgan statistik tadqiqotlariga asoslanib, tsiklik ishsizlik darajasi o'rtasidagi bog'liqlik 1960 yillarning boshlarida aniqlandi. Prezidentning iqtisodiy masalalar bo'yicha maslahatchisi J. Kennedi, amerikalik iqtisodchi Artur Ouken.

Tsiklli ishsizlikning mavjudligi resurslarning to'liq ishlatilmaganligini anglatadi, shuning uchun haqiqiy YaIM potentsialdan kam. YaIMning ortda qolishi YAIM darajasi) haqiqiy YaIM o'rtasidagi farqning foiz sifatida hisoblanadi ( Y) va potentsial yalpi ichki mahsulot ( Y   *) potentsial yalpi ichki mahsulot qiymatiga va “Ouken koeffitsienti” deb nomlanadi sezgirlik koeffitsienti   davriy ishsizlik darajasining o'zgarishiga nisbatan YaIMning ortda qolishi. O'sha yillarda AQSh iqtisodi uchun, Ouken hisob-kitoblariga ko'ra, bu 2,5 ga teng edi. Boshqa mamlakatlarda va boshqa vaqtlarda u son jihatdan farq qilishi mumkin. Tenglamaning o'ng tomonidagi ifodadagi minus belgisi haqiqiy YaIM va tsiklik ishsizlik darajasi o'rtasidagi teskari munosabatni aks ettiradi: ishsizlik darajasi qancha yuqori bo'lsa, potentsialga nisbatan haqiqiy YaIM shunchalik past bo'ladi.

Har qanday yilning real yalpi ichki mahsulotidagi ortish nafaqat potentsial YaIMga, balki o'tgan yildagi YaIMga nisbatan ham hisoblanishi mumkin.