Rо‘yxatga olindi №

Jamoa himoya qilish vositalarini tayyorlash. FM ning himoyalanadigan qurilmalari aholini qabul qilishga tayyor bo’lishi kerak. Tinchlik vaqtida iqtisodiyot tarmoqlari uchun foydalanilgan qurilmalar aholi tomonidan tezlikda bo’shatilib, undagi havo almashtirish (ventilyatsiya) asboblari tekshiriladi. Xuddi shuningdek, tinchlik vaqtida ishlatilmay bo’sh turgan himoyalanish qurilmalari nazoratdan o’tkaziladi. Maxsus ichki asboblarning bor-yo’g’ligi hamda ularning holati tekshiriladi, ishlamayotganlari tuzatiladi.
Qishloq joylarida radiatsiyadan himoyalanishda asosan yer osti qurilmalari: yerto’lalar, sabzavot saqlanadigan xonalar hamda tog’ jinslari qazib olingan joylar va boshqa qurilmalar tayyorlanadi. Agar bular etarli bo’lmasa uncha murakkab bo’lmagan engil xildagi - oddiy pana joylar qurish talab qilinadi.
Hamma himoyalanish inshootlariga biriktirib qo’yilgan komendantlar va boshliqlar xavf e’lon qilinishi bilanoq mas’ul shaxsga aylanadi. Yashirinadigan joyning komendantlari va zvenoning shaxsiy kishilari yashirinadigan inshootni qabul qilib olib, uning holatini diqqat bilan tekshirib chiqadilar. Yashirinadigan inshootlarda ma’muriyat tomonidan 2 kunga etarli oziq-ovqat mahsulotlari, kuniga kishi boshiga 3 litr dan suv bilan ta’minlaniladi. Bundan tashqari har bir kishi o’zi bilan birga 2 kunga etadigan oziq-ovqat (polietilen yoki sellofanga o’ralgan bo’lishi kerak) olishlari kerak. Oziq-ovqat va suv zahiralari komendantning ruxsati bilan ishlatiladi.
Yashirinish binolarning kirish joyiga e’lon osiladi. Unda bu joyning nomi, nomeri va biriktirilganligi yozib qo’yiladi, tunda esa yoritiladigan tablo o’rnatilib, unda tezkor foydalanish tayyorgarligi so’zi yoziladi. Pana joylarga kirish yo’llari ko’rsatkichlar bilan belgilanadi. Har bir kishi o’ziga ajratilgan himoyalanish joyini bilish kerak.
Yadroviy shikastlanish o’chog’i. Yadroviy shikastlanish o’chog’i deganda - yadroviy portlashda hosil bo’luvchi birlamchi va ikkilamchi ta’sir omillari oqibatida katta miqyosda odamlarni, uy hayvonlarini va o’simliklarni zararlanishi hamda inshootlarning buzilishi, kommunal-energetik tizimlarning izdan chiqishi kuzatiladigan hudud tushuniladi.
Yadroviy shikastlanish o’chog’ining o’lchami, qurolning quvvatiga, portlash turiga, portlatilgan joy rel’efiga, metereologik sharoitlarga va qurilishlarning himoyalash xususiyatlariga bog’liq. Masalan, qurilishlari zich joylashgan aholi yashash joylarida tolafat butun hudud bo’yicha, agar inshootlar bir-biridan katta masofada joylashgan bo’lsa, u holda katta miqyosdagi tolafat faqat qurol portlatilgan hududda kuzatilib, undan uzoqroqdagi joylarda esa kamroq tolafat kuzatiladi.
Yer yuzasi tekis bo’lgan hududlarda, yadroviy shikastlanish o’chog’ining chegarasi, to’lqin zarbasi omilining front bo’yicha ortiqcha bosimning radiusiga nisbatan 0,1 kgs/sm² (10 KPA) bilan belgilanishi qabul qilingan.
Turar joy inshootlari va qurilishlarning shikastlanish darajalariga ko’ra yoki to’lqin zarbasining front bo’yicha ortiqcha bosim qiymatiga ko’ra yadroviy shikastlanish o’chog’i nisbatan 4 ta hududga: to’liq, kuchli, o’rtacha va kuchsiz buzilishlarga bo’linadi (1-rasm).