«RO’yxatga olindi» «tasdiqlandi» O’zbekiston Respublikasi

Mehnat nizolari, uning sabablari va bartaraf qilish usullari. Mehnat va kapital o’rtasidagi munosabatlar evolyutsiyasi. Hozirgi zamon «kapital - mehnat integratsiyasi» tizimining mazmuni.

Raqobat nazariyasi. Raqobatning mohiyati. Raqobatning iqtisodiy asoslari va maqsadi. Raqobat munosabatlarining rivojlanish bosqichlari. Raqobat ishtirokchilari. Raqobat soxalari. Raqobatda g’olib chiqish shartlari. Raqobat strategiyasi. Tarmoq ichidagi raqobat. Tarmoqlararo raqobat va ishlab chiqarish tarkibining o’zgarishi. Raqobat usullari: g’irrom raqobat, halol raqobat. Narx yordamida va narxsiz raqobatlashish. Mukammal raqobat va uning afzalliklari. Nomukammal raqobat va uning asosiy ko’rinishlari: monopolostik raqobat, oligopoliya raqobati, sof monopoliya raqobati, ularning umumiyligi va farqi. Mukammal va nomukammal

raqobatning birgalikda amal qilishi. Raqobatchilikda iqtisodiy tanlov tamoyili. Raqobat iqtisodiyotni harakatlantiruvchi kuch ekanligi. Raqobatchilik vaziyati. Antimonopol qonunchilik va uning asosiy yo’nalishlari. Rejali iqtisodiyotdan bozor iqtisodiyotiga o’tish sharoitida raqobatchilikning xususiyatlari. O’zbekistonda antimonopol qonunchilik va raqobatchilik uchun shart - sharoitning vujudga kelishi.

Narx nazariyasi. Narxning iqtisodiy vosita ekanligi. Narxning vazifalari: muvozanatni ta’minlash, hisob - kitobni amalga oshirish, iqtisodiy regulyator, raqobat vositasi, sotsial himoyani amalga oshirish.

Erkin bozorda narxning shakllanishi. Narxning shakllanishiga ta’sir etuvchi omillar: sarf - xarajatlar, talab va taklif, tovarga befarqlik, tovarning naflilik darajasi, iste’mol vaqti qadrining ortishi, raqobat kurashi. Erkin va monopollashgan bozorda narxning shakllanish xususiyatlari. Narx belgilashda foydani maksimallashtirish qoidasi. Iste’molchi pulini qo’lga kiritishda peshqadamlik. Monopoliya va monopoliyaning narxga teskari ta’siri. Narxning yuqori va quyi chegarasi.

Narxlarning xilma - xillik sabablari. Narx turlari va ularning qo’llanish doirasi. Ulgurji narxlar. Chakana narxlar. Nufuzli narxlar. Erkin va yashirin narxlar. Milliy va jahon bozori narxlari. Dotatsiyali va dotatsiyasiz narxlar. Bozordagi narx - navo holati (kon’yukturasi).

Narx pariteti. Narxning mutloq va nisbiy darajasi. Bozordagi narx - navo holati (kon’yukturasi) va ularning o’rganilishi. O’zbekistondagi narx siyosati.

Agrar munosabatlar va agrobiznes. Agrar munosabatlar va ularning bozor tizimidagi xususiyatlari. Iqtisodiyotning agrar sektori. Erning resurs sifatidagi o’ziga xos xususiyatlari. Er mulkchilik va xo’jalik yuritish ob’ekti. Ijara munosabatlari. Er rentasi tushunchasi. Renta miqdoriga ta’sir ko’rsatuvchi omillar. Differentsial renta I va II. Monopol renta. Qazib oluvchi sanoat va qurilish uchastkalarida renta. Renta to’lovining shakllari. O’zbekistonda erga soliq va uni ro’yobga chiqarish amaliyoti. Erning bahosi va uni aniqlovchi omillar.

Agrosanoat integratsiyasi. Agrobiznes va uning turlari. Fermer xo’jaliklari va uning birlashmalari. O’zbekistonda agrar sektor va fermer - dehqon xo’jaliklarini rivojlantirishning davlat dasturlari.