"Ro`yo va haqiqat" ("Suv osti mamlakatida" asariga taqriz)



Download 11,2 Kb.
Sana31.12.2021
Hajmi11,2 Kb.
#229273
Bog'liq
Taqriz. M. Sultonova


"Ro`yo va haqiqat"

("Suv osti mamlakatida" asariga taqriz)



Ba`zan hayotimizda sodir bo`layotgan hodisalarni anglayolmay qolamiz: ular tushimizda kechyaptimi yoki ro`yomi? bilmaymiz. Hayolotimiz o`zimiz istar -istamas har yerlarda suzib yuradi. Masalan, men ham g`alati narsalar haqida hayol suraman, qaysidir ma`noda orzu qilaman. Ba'zan sarguzashtlar oroliga tushib qolishni xohlayman, ba`zan shkaf ortida sirli mamlakat borligiga ishonishni (xuddi "Narniya saltanati" filmidagidek), o`sha yerda yashashni istab qolaman. Albatta, bular bari hayol, lekin hayolan bo`lsa ham ayrim narsalarni his qilish zavqli. Asarimiz qahramoni ham g`ayrioddiy kappalar mamlakatiga kelib qoladi. U yerda ko`plab ajoyibotlarga duch keladi, odamlarga o`xshash lekin hayot tarzlari odamlarnikidan farq qiladigan bu mavjudotlarning xatti- xarakatlari, turish- turmushlari unda ajoyib qiziqish va hayrat uyg`otadi. Asarni o`qiy boshlashim bilan hayolimga darrov "Gulliverning sayohatlari" keldi. Xuddi Gulliver Liliputiyaga tushib qolganidek, asar qahramoni ham kappalar dunyosiga tushib qoladi. Bularning har ikkovi ham g`ayritabiiy, bo`lishi mumkin bo`lmagan hodisalar. Xuddi bari hayolot mahsulidek tuyuladi. Gulliverning ko`rgan kechirganlari bir majoz, uydirma bo`lgani holda, suv osti mamlakatidagi qahramonimiz voqealarni o`z ko`zi bilan ko`rganini aytadi, bular hayol yoki to`qib chiqarilgan voqea- hodisalar emas, real hayotning qog`ozga yozilgani ekanligini ta`kidlaydi. Olamning yartilishi, uning tarixi, borliq tushunchalari hayol va tasavvur chulg`ay olmaydigan qorong`uliklarga cho`kib yotadi. Bu sirli zulmatga odamzot to ko`zi yirtilib ketguncha qaraydi. Lekin undan bir narsani ilg`ash mumkin emas. Anglash g`oyatda qorong`u bo`lgan narsalar insoniyatning asotirlariga aylandi. Asotir nima o`zi? Asotirlar odamzotning o`tmishi va kelajagi ko`milib yotgan sirli zulmatning qa`rlariga hayolot quvvati vositasida kirib borishga bo`lgan urinishdir. Kappalar ham yapon xalqining afsonaviy mahluqoti, ularning yashash tarzi butunlay o`zgacha, g`ayritabiiy. Bular yapon hayotini ko`z oldimda gavdalantirdi: Rivojlanish, yashin tezligida yuksalish. Yaponiya jahon urushidan qanday talofatlar bilan chiqqanligi bizga ma`lum. Atom bombasi ham aynan shu davlatda ilk bor sinab ko`rilgan. Lekin ko`p o`tmay davlat ulkan rivojlanish bosqichiga kirdi, misli kutilmagan natijaga erishdi. Davlat deyarli tanazzulga kirgandi. Lekin bunga qanday erishdi?. Shu yerda ayrim tarix sahifalarida uchramaydigan haqiqat mavjud: avvalo, hukumat mehnatga yaroqsiz fuqarolaridan voz kechdi, ya`ni, qariyalar hamda nosog`lom fuqarolardan. Xuddi kappalar ishdan bo`shagan, ishsiz kappalarni o`ldirishib, go`sht rastalariga topshirishgani kabi. Xuddiki, yozuvchi bularni avvaldan bilgandek. Albatta, bular insonda nafrat uyg`otadi, lekin kappalarning xarakterida yana bir narsa borki, ularning nozik qalbli ekani bunda namoyon bo`ladi: bir kappa kimningdir haqoratiga uchrasa, bunga chiday olmay yuragi yorilib o`ladi. Asarni o`qiy turib, beixtiyor yana hayolot ummonim mavj urib, shu olamga tushib qolgandek bo`ldim. Bular hayolimda ro`y berdimi yoki tushmi anglolmay qoldim. O`sha ajoyib-u g`aroyib olamda, o`sha madaniyat egalari bilan yashash, menimcha, yozuvchida ham shu jarayon kechgan bo`lsa kerak. Taģin bilmadim. Ha shunday, bu tushlar-u hayollarda ba`zan haqiqatlar yashirin. Hech qachon ro`y bermaydigandek tuyuladigan narsalar haqida hayol suramiz, keyin shunga o`xshagan nimadir hayotimizda sodir bo`ladi. Shu kunlarimizni ham kimdir qachonlardir hayolidan o`tkazgan, orzu qilgan, bular esa bizning hayotimizda sodir bo`lmoqda. Insoniyat yaralibdiki, shu jarayon davom etmoqda.

Muxtasar Sultonova
Download 11,2 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish