|
tarixi
Rossiya fond bozorida eng katta rolni chet el kapitali ishtirokidagi yirik banklar va korporatsiyalar o'ynadi. Birjadan tashqari tovar ayirboshlash rivojlandi, brokerlik uylari va uyushmalar soni ko'paydi. Ushbu jarayon fond bozori faoliyatining impulsiv avj olishi, spekulyativ operatsiyalar va inqirozlar bilan birga kechdi. Masalan, Rossiyada 1869.1875.1895.1912 va 1914 yillarda ichki va xorijiy qimmatli qog'ozlar narxining keskin pasayishi kuzatildi. Birinchi jahon urushi boshlanishi bilan rasmiy ravishda barcha birjalar yopildi, ammo noqonuniy qimmatli qog'ozlar bilan bog'liq operatsiyalar 1917 yil inqilobigacha davom etdi.
Bolsheviklarning hokimiyat tepasiga kelishi va Sovet hukumati shakllanishi bilan, tashqi va ichki bo'lgan barcha davlat kreditlari bekor qilindi va 1917 yil 23 dekabrdagi maxsus farmon bilan aktsiyadorlik aktivlari bilan ishlash taqiqlandi. To'g'ri, NEP davri mulkchilik shaklining tiklanishiga va fond birjasi faoliyatining bir muncha jonlanishiga yordam berdi.
1922-1924 yillarning qisqa davrida 110 tadan ortiq savdo, sanoat va kredit kompaniyalari ro'yxatdan o'tkazildi. Bundan tashqari, davlat aktsiyalashtirish, birjadan tashqari va birja savdolari orqali iqtisodiyotning muhim sohalariga xususiy kapitalni faol jalb qildi. 1922 yilda hukumat 100 million rubl miqdoridagi ichki yutuqli zayom zayomlarini chiqardi va etti yil ichida jami 24 xil qisqa muddatli kreditlar chiqarildi.
1922 yil oktyabr oyida qimmatli qog'ozlar bilan operatsiyalarga yana ruxsat berildi, sobiq Sovet Ittifoqining ko'plab shaharlarida tovar va fond birjalari qayta tashkil etildi va ochildi. Moliyaviy aktivlar bilan amalga oshirilgan operatsiyalar bo'sh pul mablag'larining to'lib ketishiga, pul muomalasining yaxshilanishiga va rublning chet el valyutalariga nisbatan barqarorlashishiga yordam berdi. Biroq, 1929 yil oxirida iqtisodiyotda buyruq-ma'muriy tizimning o'rnatilishi davlatda bozor munosabatlarining to'liq rad etilishiga va natijada Rossiyadagi barcha birjalarning, shu jumladan fond birjalarining yopilishiga olib keldi. Rossiya Federatsiyasida islohotlar jarayoni va barcha ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlarning qayta qurish tizimi bilan bog'liq. Birinchi jaxon urushi boshlanishida birjalar ma’muriy tarzda taqiqlangan edi. Yangi iqtisodiy siyosat «YaIS» davriga birjalar yana tiklandi. Ular shunda yuzdan ortiq edi. Shu davrda ko’zga ko’ringanlari Moskva markaziy tovar birjasi «29 dekabr 1921 yil ochilgan», Saratov, Perm, Vyatka, Nijgorod, Rostov-Don birjalari va hokazolar.
Birjalar to’g’risida qabul qilingan birinchi eng mashxur qonuniy xujjat sanoatida yangi iqtisodiy siyosat masalalari bo’yicha farmon bo’ldi. «RSFSR 1921y. №4 43-modda».
2 funksiyasi
Bozorga o'tish bilan Rossiyada birjalar paydo bo'la boshladi, ularning soni juda tez o'sdi. Qisqa vaqt ichida Rossiyada ro'yxatdan o'tgan birjalar soni dunyodagi faol birjalar sonidan oshib ketdi. Biroq, ularning hammasi ham ishlamagan.
2014 yil 1 yanvardan boshlab Rossiya qonunchiligi birjalarni fond, valyuta va tovar birjalariga ajratishni nazarda tutmaydi; yuqoridagi barcha turlarni belgilash uchun "almashinuv" atamasi qo'llaniladi (2011 yil 21 noyabrdagi 325-FZ-sonli Federal qonunining 29-moddasi 6-bandi (2013 yil 21-dekabrdagi tahririda) "Uyushgan savdo to'g'risida"), va ularning faoliyati "Tashkiliy kim oshdi savdosi to'g'risida" Federal qonun va boshqa normativ hujjatlar bilan tartibga solinadi
Биржевые товары[править | править код]
Основная статья: Биржевой товар
В настоящее время на товарных биржах в мире продаётся около 100 так называемых биржевых товаров. На их долю приходится около 20 % международной торговли[1]. Эти товары можно условно объединить в следующие группы:
энергетическое сырье: нефть, дизельное топливо, бензин, мазут, пропан;
цветные и драгоценные металлы: медь, алюминий, свинец, цинк, олово, никель, золото, серебро, платина и др.:
зерновые: пшеница, кукуруза, овёс, рожь, ячмень, рис;
маслосемена и продукты их переработки: льняное и хлопковое семя, соя, бобы, соевое масло, соевый шрот;
живые животные и мясо: крупный рогатый скот, живые свиньи, бекон;
пищевкусовые товары: сахар-сырец, сахар рафинированный, кофе, какао-бобы, картофель, растительные масла, пряности, яйца, концентрат апельсинового сока, арахис;
текстильное сырье: хлопок, джут, натуральный и искусственный шёлк, мытая шерсть и др.
промышленное сырье: каучук, пиломатериалы, фанера.
Виды бирж[править | править код]
В зависимости от номенклатуры товаров, продаваемых и покупаемых на бирже, их можно разделить на универсальные и специализированные.
Do'stlaringiz bilan baham: |
