Romitan tumani 2-umumta’lim maktabi informatika fani o’qituvchi Azimova Shahnozaning 9-sinflar uchun Algaritm turlari va tasvirlash usullari mavzusida bir soatlik ochiq dars taqdimoti Guruh nomlari: PYTHON
ALGARITM
O’tilgan mavzuni takrorlash. Kuz metodi 6 1 5 7 3 4 2
Juftini top
Di
DIZYUNKSIYA ELEMENTI
TRUE
YOLG’ON MULOHAZA
AND
ROST MULOHAZA
KONYUNKSIYA ELEMENTI
INVERSIYA ELEMENTI
A V B
A & B
FALCE
NOT
OR
A and B
A or B
DOMINI O’YINI
27.10.2021 Mavzu:
Algaritm turlari va tasvirlash usullari
Algaritmlarning sozlar yordamida ifodalanishi
Bu usulda ijrochi uchun berilgan ko’rsatma tabiiy tildagi so’zlar,jumlalar orqali buyruq shaklda beriladi:
1-masala.Tomonlariga ko’ra to’g’ri to’rtburchakning perimetri,diagonaliva yuzasini hisoblash.
1.Boshlansin
2.Tomonlar qiymati kiritilsin(a,b)
3.Perimetr qiymati hisoblansin(P)
4.Diagonal qiymati hisoblansin(D)
5.Yuzasi hisoblansin(S)
6.Tugatilsin
Algaritmning formulalar yordamida ifodalanishi
Bu usulda algaritmning har bir amali matematik formulalar yordamida ifodalaniladi:
1-masala.Tomonlariga ko’ra to’g’ri to’rtburchakning perimetri,diagonaliva yuzasini hisoblash.
1.Boshlansin;
2.To’rtburchak tomonlari a va b qiymati aniqlansin;
3.P=2*a+2*b;
4.D=√(a2+b2);
5.S=a*b;
6.P,D va S qiymatlar chop etilsin;
7.Tugatilsin.
Algaritmning jadval yordamida ifodalanishi.
Algaritmning bu usulidan ham ko’p foydalanamiz.Masalan maktabda qo’llanilib kelayotgan dars jadvali.Funksiyalarning garfiklarini chizishda ham jadval ko’rinishdan foydalanamiz.Masalan : y=x2+2
X
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
Y
18
11
6
3
2
3
6
11
18
Algaritmning grafik shaklda ifodalanishi
Matematika fanida chizilgan grafiklarning ko’pchiligi algaritmning grafik usulida berilishiga misol bo’ladi.Shahar va turar joy inshootlarning joylashish sxemasi bunga misol bo’ladi.Grafik shakl bu blok sxema usulidir.
Blok sxemalar
Algaritmni boshlash va tugatish bloki
Kiritish chiqarish bloki
Funksional blok
Muqobil blok
Sikl bloki
Qism dastur bloki
Xabarlarni chop etish bloki
Xabarlarni chop etish bloki
O’zlashtirish bloki
Algaritmning dastur shaklida ifodalanishi
Hozirgi kunda juda ko’p algaritmik tillar mavjud bo’lib ualrni dasturlash tillari deb ataymiz.
Algaritmik til-algaritmlarni bir xil va aniq yozish uchun ishlatiladigan qoidalar tizimi.
Algaritmik til oddiy tilga yaqin bo’lib u matematik belgilarni o’z ichiga oladi.Qo’yilgan masalani yechish uchun tuzilgan algaritmlarni to’g’ridan to’gri mashinaga kiritib bo’lmaydi .Shu sababli ham yozilgan algaritmni birorta algaritmik tilga o’tkazish zarur.
zAKOVAT
DIQQAT SAVOL
1-savol:
A= Bu blok kiritish chiqarishni bajaradi
B = = Ushbu algaritmning funksional bloki
C=Algaritmni 5 xil usulda ifodalash mumkin bo’lsa ushbu amalni bajaring.
A&BVC
2- savol.
Bu usulni ba’zan analitik ifodalash ham deyiladi.Savol bu qanday ifodalash usuli
3-savol
Tomonlari uzunliklari har xil bo’lgan to’rtburchakning perimetrini topish algaritmini tuzing.
V. Xulosalash (Baholash)
Eng bilimdon guruh.
Eng faol o’quvchi.
Uyga vazifa
1. A B kesmani teng 2 ga bo’lish algaritmini so’zlar yordamida ifodalang.
Radiusi R ga teng doiraning yuzasini hisoblash algaritmini grafik va blok sxema yordamida tuzing .
MS Exel dasturida y=x2+3 funksiyaning grafigini hosil qilish algaritimni so’zlar yordamida yozing.
Ixtiyoriy n>o0 soninig kvadrat ildizini aniqlash algaritmini blok sxema yordamida tuzing.